Yeni nesil kaynak geliştirme yöntemlerinden biri olarak kitle fonlaması, çok sayıda bireyin belli miktarlarda maddi ve ayni bağışlarına dayanan bir fonlama sistemidir. Bilişim teknolojilerinin gelişimiyle birlikte bu sistemde, bireyler internet üzerinden bağış yaparak destek sağlayabilirler.
Bu yöntemle ihtiyaç olunan ayni veya maddi destekler kalabalık bir insan grubundan veya özellikle bir online topluluktan edinilebilir. Katkıda bulunan her birey ortak çabaya küçük bir katkıda bulunmuş olur. Kitle fonlaması yöntemi, birbiriyle bağlantısı olmayan pek çok kişinin katılımıyla gerçekleşmesinden dolayı kaynak geliştirmede imece benzeri bir yaklaşım olarak da görülebilir.
Çevrim içi kitle fonlama araçlarına bazı örnekler aşağıdadır (alfabetik sıra ile) ;
Açık Açık: Bağışçıları, bağışçı haklarını tanıyan şeffaf ve hesap verebilir dernek ve vakıflar ile bir araya getirmek amacı ile kurulmuş bir platformdur.
Adım Adım: Adım Adım, ‘charity run’ olarak bilinen kolektif yardımseverlik koşusunu Türkiye’de tanıtmak ve yaygınlaştırmak için kurulan sivil toplum oluşumudur. Adım Adım oluşumu, başta koşu olmak üzere yüzme, bisiklet, dağcılık gibi dayanıklılık gerektiren sporlar aracılığıyla Türkiye’de önemli sosyal sorumluluk projelerine maddi kaynak ve tanıtım desteği sağlamayı amaçlar.
destkle.org: Destkle, sivil toplum kuruluşları, okullar, topluluklar ve organizasyonların, projeleri, kampanyaları ve etkinlikleri için ihtiyaç listeleri oluşturup, destekçileri ile paylaşmasını sağlayan bir platformdur.
Fongogo: Fongogo, projelerin hayata geçmesi için ihtiyaç duyulan finansmanın kitlelerin desteğiyle bir araya getirilmesine aracı olan bir platformdur. Proje sahipleri, desteklerin karşılığında projeleri ile ilgili alt-ürün ve servisleri destekçilerine sunarlar. Proje sahiplerinin proje sayfalarını yaratıp ödeme sistemlerini kullanabilecekleri ve kampanyalarını yürütebilecekleri düzeneği Fongogo sağlar.
İhtiyaç Haritası: İhtiyaç sahiplerini, destek olmak isteyen birey, kurum ve kuruluşlarla buluşturan kar amacı gütmeyen sosyal bir kooperatiftir. İhtiyaç Haritası, bireylerden, eğitim kurumlarından ve sivil toplum kuruluşlarından ihtiyaçları toplar, doğrular ve harita tabanlı teknolojisi ile desteklerle buluşmasını kolaylaştırır.
Kampanyalar, ele alınan sorunun geniş bir kitle tarafından desteklenmesi için yürütülen faaliyetlerdir. Karar vericileri geniş kamuoyu desteği ve katılımı ile etkilemek için kullanılabilir. Başka bir değişle kampanya, genel savunuculuk amacı altında gerçekleştirilen, başı ve bir bitişi olan, politika değişikliği kadar tutum ve davranış değişikliğini de amaçlayan ve kitleleri belli bir amaç doğrultusunda harekete geçiren çalışmalar bütünü olarak da tanımlanabilir.
Kampanyaların yürütme kapasitesi de düşünülerek iyi planlanması ile;
- Kampanya boyunca mesajın kısa, net ve açık olmasına dikkat edilmesi,
- Kitleleri harekete geçirebilmek için yapmaları gerekenin söylenmesi,
- Fark edilir olabilmek için mesajın, görsel(lerin), uygulamaların ve mecranın yaratıcı ve farklı olmasına özen gösterilmesi önerilir.
Konuyla ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara bakılabilir;
- STK’lar için Savunuculuk Rehberi, Yiğit Aksakoğlu. STGM, 2009, Genişletilmiş 2. Baskı.
- Değişimin Anahtarı Savunuculuk: Savunuculuk ve Kampanya Üzerine Bir El Kitabı, Ebru Ağduk. Sivil Düşün AB Programı 2019.
- Sosyal Değişim için Savunuculuk ve Politika Etkileme Rehberi, Ger Roebeling ve Jan de Vries. Sivil Toplum Kuruluşları için Teknik Destek- TACSO, 2011
- Çocuk Hakları Alanında Çalışan Sivil Toplum Örgütleri için Yerel Savunuculuk Rehberi, Ceren Suntekin ve Halim Kır. Yerel İzleme Araştırma ve Uygulama Derneği, 2020
- İklim için Kampanyacılık Rehberi, change.org, Ocak 2022
- UNFPA – STGM ortak Eğitimleri: Dijitalde Savunuculuk Kampanyası Videosu, STGM
Lobilicik ile ilgili olarak da STGM tarafından hazırlanmış olan “Sivil Toplum Örgütleri için Lobiciliğin Esasları Videosu” na bakılabilir.
Tedarikçi/hizmet sağlayıcı ile anlaşma/sözleşme yapmaya gerek yoktur. Söz konusu mal ve hizmetlerin ödemesi faturalar ve KDV Vergi Muafiyet Belgesinin ibraz edilmesi halinde gerçekleştirilebilir.
Tedarikçiler/hizmet sağlayıcılarla öngörülemeyen durumları önlemek için, 3.500 TL'nin altındaki tedarik faaliyetleri için de anlaşma/sözleşme düzenlenmesi tavsiye edilir.
12/09/2018 tarih ve 85 Sayılı Cumhurbaşkanı Karar ile “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın 4.maddesine ek yapılarak, Maliye ve Hazine Bakanlığı’nca belirlenecek haller dışında Türkiye’de yerleşik kişiler arasında akdedilen menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak düzenlenmesi yasaklanmıştı.
TL cinsinden yapılacak sözleşmelerin istisnasını belirlemek için iki tane tebliğ yayınlanmış ve son yayınlanan 06.11.2018 tarihinde (Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2008-32/34)’de değişiklik yapılmasına dair tebliğ (Tebliğ No:2018-32/52) ile
- yurtdışı hibe sözleşmeleri yürüten STÖ’lerin İnsan Kaynakları dışında bulunan tüm sözleşme bedellerinin döviz cinsinden yapılabileceği belirlenmiştir.
Buna göre yurtdışı hibe sözleşmesi yürüten STÖ’lerin proje bütçelerinde ana bütçe başlıklarına göre sözleşmelerinde hangi para birimini kullanabilecekleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
|
Ana Bütçe Başlığı (AB Fonlu Proje Kontratları) |
Sözleşme Türü | TL/döviz cinsinden |
| 1-İnsan Kaynakları | İş Sözleşmesi | Sadece TL |
| 2-Seyahat Giderleri | Tedarik Sözleşmesi | TL ya da döviz cinsinden |
| 3-Ekipman ve Malzeme | Tedarik Sözleşmesi | TL ya da döviz cinsinden |
| 4-Ofis Kira ve Diğer Gid. | Gayrimenkul Kira Sözleşmesi | TL ya da döviz cinsinden |
| 5-Diğer Mal ve Hizmetler | Tedarik ve Hizmet Alım Sözleşmeleri | TL ya da döviz cinsinden |
| 6-Diğer | Danışmanlık Dahil Hizmet Alım Sözleşmeleri | TL ya da döviz cinsinden |
Temel olan, ihtiyaç duyulan becerilere sahip kişilerin zamanlarını ve enerjilerini bir organizasyona ayırmaya teşvik etmektir.
Bununla birlikte, başlangıçta gönüllünün neler kazanacağı belirlenip, bu kazanımlar mutlaka yapılandırılmış bir şekilde kendileriyle paylaşılmalıdır. Mesela gönüllü çalışma farklı bir geçmişe ve kültüre sahip insanları tanımak için bir fırsat mı? Bir çocukla güçlü ve kalıcı bir ilişki kurmak mı? İletişim ile ilgili yeni bilgiler edinmek mi? Vb.
Gönüllülerle başarılı bir şekilde ilişki kuran STÖ’ler:
- ihtiyaç duyulan beceriler ve deneyim konusunda net olurlar,
- örgütsel düzeyde tüm personeli ve yönetim kurulunu gönüllülerle olan işbirliği çabalarına dahil ederler,
- çevrimiçi listeler, haber bültenleri, birebir iletişim vb. gibi farklı araçları potansiyel gönüllülere ulaşmak için kullanırlar.
- “Gönüllülerle İşbirliği Araç Seti” isimli İngilizce doküman gönüllülerle ilgili hedef kitlenin belirlenmesine yardımcı olacaktır
İktisadi işletmenin kapatılması tasfiye şeklinde olur. Şirketlerin tasfiyesinde olduğu gibi Yönetim Kurulu tarafından iktisadi işletmenin tasfiye edilmesi konusunda karar alınır. İşletmenin tasfiyesi de tescile tabidir. Alınan YK kararı ticaret siciliyle tescil ettirilir ve 1 yıllık tasfiye süreci başlatılır. Tasfiye kararı alındıktan sonra Ticaret Sicil Gazetesi’nde birer hafta arayla 3 kere işletmenin tasfiye edileceği yayınlanır. 1 yıllık süre içinde borçlar ve alacaklar tahsil edilir ve ilgili vergiler ödenir. Sürenin sonunda YK işletmenin tasfiye edildiğini ilan eden yeni bir karar alır. Bu karardan sonra vergi dairesine gidilerek gerekli kapatma işlemleri yaptırılır.
Kaynak geliştirme yaklaşımı STÖ’ler için geniş bir perspektifte ele alınabilir. Finansal kaynaklara ek olarak sahip olunan altyapı, ekipmanlar, bilgi ve teknoloji de doğru ve verimli yönetilmesi beklenen kaynaklarıdır. Dolayısıyla STÖ’ler kaynakları sadece para bağlamında ele almayıp daha geniş bir çerçevede planlar. Gönüllüler de verilen emek ve bilgi açısından STÖ’lerde önemli kaynaklardan biri olarak düşünülmelidir. Gönüllüler ayni ve maddi kaynaklara ulaşılmasından, bu konuda yönetime destek olmaya kadar farklı süreçlerde aktif rol alabilirler.
Gönüllüler STÖ'lerde hizmetlerin daha etkili olmasına katkı sağlarken aynı zamanda örgütler ile toplum arasında köprü görevi de görür. Bir STÖ'nün gönüllülerle çalışması kurumun tanınırlığını artırır, hizmet ve çalışmalarının toplum tarafından daha fazla görülmesini sağlar. Bu durum da kaynak geliştirme süreçlerinde o STÖ’ye avantaj sağlar. Bunlarla birlikte STÖ’lerin kısıtlı bütçelerle ve güçlükle yürüttükleri projeler, gönüllülerin desteğiyle daha rahat ve etkin bir şekilde hayata geçirilebilir.
Kaynak geliştirme ve gönüllü yönetimi ilgili daha fazla bilgiye aşağıdaki kaynaklardan ulaşabilirsiniz;
- UNFPA-STGM Ortak Eğitimleri - Kaynak Geliştirmenin Çerçevesi ve Temel Noktaları Videosu, 2021
- UNFPA-STGM Ortak Eğitimleri - Kaynak Geliştirme Stratejisi Bileşenleri ve Durum Analizleri Videosu, 2021
- UNFPA-STGM Ortak Eğitimleri - Bireysel ve Kurumsal Kaynak Geliştirme Araçlarının Kısa Tanıtımı Videosu, 2021
- UNFPA-STGM Ortak Eğitimleri - Kaynak Geliştirmede Destekçi İlişkileri ve Veritabanının Önemi Videosu, 2021
- Sivil Toplum Örgütleri için Kaynak Geliştirme Rehberi, Dilek Ertükel, STGM -
- STGM STÖ’ler için Kaynak Geliştirme Videoları
- Kaynak Geliştirme ve Yenilikçi Uygulamalar: Yerel STÖ, Ağ / Platform / İnisiyatif ve Aktivistler için Rehber, Eliş Berivan, Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı, Aralık 2019 -
- STÖ'ler için Gönüllülük ve Gönüllü Yönetimi Rehberi, Özel Sektör Gönüllüler Derneği. STGM. 2009.
- UNFPA-STGM Ortak Eğitimleri - Çalışanlar ve Gönüllüler Videosu. STGM, 2021
- Volunteer Management Guide, 501 Commons (İngilizce)
Politika Önerisi, insanlara daha iyi bir hayat sunmak için; bir kanun, düzenleme ya da devlet hizmetini değiştirme önerisidir.
Daha fazla bilgi için STGM’nin STÖ’ler için oluşturduğu ve ücretsiz olan STOK Öğrenim Platformu’ndaki “104- İletişim Temelli Katılım ve Savunuculuk” derslerine bakılabilir.
Web sayfamızda yer alan "STGM'den Nasıl Yararlanabilirsiniz" bölümünü inceleyebilirsiniz.
STGM'nin çalışmaları web sitesi, sosyal medya kanalları ve e-bülteni aracılığıyla duyurulmaktadır. Web sitemizden, sosyal medya hesaplarımızdan ve e-bültenimizden tüm çalışmalarımızla ilgili detaylara ulaşabilirsiniz. E-bültenimize web sitemizin her sayfasının altında yer alan kayıt bölümünden kaydolabilirsiniz.
STGM'nin Ankara dışında başka bir şubesi veya temsilciliği bulunmamaktadır. Bununla birlikte STGM uzmanları Türkiye'nin her bölgesinde farklı eğitimler ve etkinlikler düzenlemektedir. Bize her zaman [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.
STGM’de stajyerlere yer vermek için üniversitelerle ortaklık kurarak, üniversitelerin resmi staj programlarından stajyer kabul etmekteyiz. Eğer bir üniversitede öğrenciyseniz, okulunuzun staj programı dahilinde bizimle iletişime geçmesini sağlayarak STGM’de staj yapma imkânı elde edebilirsiniz.
STGM'nin açık bir gönüllü programı olup olmadığını STGM Duyuruları bölümünden kontrol edebilirsiniz. Program açık ise şartları inceleyerek başvuruda bulunabilirsiniz.
STGM STÖ'lere özel eğitim vb. birebir çalışmalarını ancak "İhtiyaç Temelli Eğitim", "Örgütsel Koçluk" gibi STÖ'lerle birebir çalışmalara yönelik açılan özel programlar altında yürütmektedir. Söz konusu programlara ilişkin sitemizde açık bir çağrı var ise ilgili programlara başvuru yapabilirsiniz; programlar açık değil ise STGM örgüt özelinde eğitim düzenlememektedir.
Bununla birlikte, STGM STÖ'lerin güçlenmesine yönelik olarak çeşitli kapasite güçlendirme eğitimleri düzenlenmektedir. Eğitimlerimiz açık çağrı usulü olup, çağrıya çıktığımızda başlıkları ve içerikleri ile ilgili detaylarla birlikte başvuru bilgilerine web sitemizin ana sayfasındaki “duyurular - öne çıkanlar” bölümünden ve e-bültenimizden ulaşabilirsiniz.
Eğitimlerimizle ilgili sorularınızı [email protected] adresine yazabilirsiniz. E-bültenimize ise buradan üye olabilirsiniz
STGM yayınlarına Yayınlar bölümünden erişebilir, dilediğiniz gibi indirebilir, başkalarıyla paylaşabilirsiniz. Ancak her yayının bir bölümü veya tamamı kullanılacaksa kaynak gösterilmesi gereklidir ve yayınların hakları STGM'ye aittir.
Yayınların basılı versiyonunu ise STÖ olarak [email protected] ile temasa geçerek talep edebilirsiniz. STGM yayınlarının büyük bir kısmının baskısı tükendiğinden sadece Destek Noktası tarafından size iletilecek formda yer alan yayınları talep edebilirsiniz. Talep etmeniz durumunda, istediğiniz yayınlar formda belirttiğiniz adrese, Pazartesi günleri anlaşmalı olduğumuz kargo şirketi ile adrese teslim şeklinde karşı ödemeli olarak gönderilebilecektir.
STGM yayınları herkese açık ve ücretsizdir ancak yayınların telif hakkı STGM'ye aittir. Yayınlarımız bölümünden yayınları dilediğiniz gibi indirebilir, başkalarıyla paylaşabilirsiniz. Bununla birlikte bir bölümü veya tamamı kullanılacaksa kaynak gösterilmesi gereklidir. Ticari bir iş için kullanılacaksa STGM'yle iletişime geçilmesi önerilir.
STGM ilkesel olarak STÖ'lere ücretli proje yazma desteği vermemektedir. Ayrıca STÖ’leri ne bu tip ücretli hizmet sunan kişi ve kuruluşlara ne de ücretli hizmet sunan kişi ve kuruluşları da STÖ'lere yönlendirmemektedir. Bunun yanı sıra; STÖ'lere proje yazma konusunda örgütsel kapasitelerini güçlendirerek, projelerini kendilerinin yazmalarını öneriyoruz. Bunun için STGM kaynaklarını inceleyebilirsiniz.
Bir AB fonlu hibe projesinde istihdam edilen personelin maaşları proje bütçesinin “1. Human Resources” (1. İnsan Kaynakları) bütçe başlığı altından karşılanır. Projede istihdam edilen personele Türkiye’deki iş kanununa uygun olarak ödeme yapılmalıdır. Bu bağlamda, bir personelin maliyeti;
- Net maaş
- SGK (işçi +işveren payları)
- Vergi (Gelir Vergisi+D. Vergisi) dahil tüm harcamaları içermelidir.
Eğer bir personelin tüm maliyeti proje bütçesinden karşılanacaksa, “1. Human Resources” (1. İnsan Kaynakları) bütçe başlığı altında yer alan her bir personel için maliyet “toplam maliyet” olarak düşünülmeli ve personel ile ilgili tüm ödemeleri kapsamaktadır.
Personel için hazırlanan maaş bordrosu;
- Net maaş
- SGK (işçi +işveren payları)
- Vergi (Gelir Vergisi+D.Vergisi) den oluşmalıdır.
Proje için tutulan Detaylı Harcama Tablosunda -DBE- (excel tablosu), bir proje personeli için yapılan ödemeler her ay için yukarıdaki başlıklar halinde ve 3 ayrı satırda belirtilmelidir.
STGM sivil toplum içinde katılımcılığın ve demokrasinin gelişimi, örgütlülüğün ve özerkliğin güçlendirilmesi, sivil toplumun karar alma süreçlerinde söz sahibi olması için eğitim, araştırma, kampanya, savunuculuk ve lobi çalışmaları yürütmektedir. Bu kapsamda STGM herhangi bir burs programı yürütmemektedir.
Ancak yurtiçi ve yurtdışı eğitim bursları için aşağıdaki sayfaları ziyaret edebilirsiniz. Bu sayfalar burs programı yürüten bazı kamu kurumları ile uluslararası kuruluşlara ve özel burs programlarına aittir. Yurtiçi ve yurtdışı eğitim burslarının size önerdiğimiz bu liste ile sınırlı olmadığını da önemle hatırlatmak isteriz.
- Kredi ve Yurtlar Kurumu
- Yüksek Öğrenim Kurumu
- Vakıflar Genel Müdürlüğü
- Milli Eğitim Bakanlığı
- TÜBİTAK
- British Council
- Jean Monnet Programı
- Fulbright Programı
- Türkiye Bursları
- Burs verenler
STGM olarak, STÖ’lerin çeşitli ihtiyaçlarına yönelik yüz yüze ve çevrimiçi kapasite güçlendirme eğitimleri düzenlemekteyiz. Eğitimlerimiz açık çağrı usulü olup, çağrıya çıktığımızda başlıkları ve içerikleri ile ilgili detaylarla birlikte başvuru bilgilerine web sitemizin ana sayfasındaki “duyurular - öne çıkanlar” bölümünden ve e-bültenimizden ulaşabilirsiniz.
Eğitimlerimizle ilgili sorularınızı [email protected] adresine yazabilirsiniz. E-bültenimize ise buradan üye olabilirsiniz