Sivil Toplum, Kolektif Akıl ve Sürekli Gelişimin Dinamikleri: Örgütsel Kapasite Öz Değerlendirme Aracı ROTA ve Koçluk Programı

Her birey, her yapı, her kuruluş gibi biz STÖ’ler de hızla devinen ve değişen bir dünyanın parçasıyız. Cicero’nun “Societas Civilis” den 1990’larda gelişmekte olan ülkelerdeki birçok sorunu çözmek için bir tür "İsviçre Çakısı" olarak tasvir edilmemize ve ardından 21. yüzyıldaki globalleşmeyle daha esnek örgütlenme biçimlerine kadar….Ve bu devinim hız kesmeden devam edecek gibi görünmekte.

İşte bu sebeple kolektif akılla sonuç çıkarıp, bu süreci sürekli iyileştirme ve örgütümüzle birlikte paydaşlarımızı da geliştirmeye odaklayıp, yaşamın bize getirdiklerini misyon, vizyon ve değerlerimiz ışığında özümseyerek öğrenen örgütlere dönüşmemiz önem arz etmekte. 

Örgütsel kapasitemiz ise öğrenen örgüt olma yolunda güçlenmemizi sağlayan, etkimizi artıran ve en önemlisi var oluşumuzu sürekli destekleyerek, değerlerimiz ışığında hedeflerimizi başarıp misyon ve vizyonumuzun gerçekleşmesine imkan tanıyan hazinemizdir. Bu hazineyi süreklilik ve döngüsellik içinde, “BEN” olarak değil “BİZ” olarak büyüterek zenginleştirmek bizi yaşayan örgüt haline getirip, istediğimiz değişimi yaratmamıza imkan tanır. İşte varoluş nedenimizin ulaşmak istediğimiz sonucu yani geleceğimizi etkileyerek dönüştürmesi gibi…

Bu yaklaşımımız ışığında, STGM olarak uzun yıllara dayanan deneyimimizi sivil toplum alanındaki evrensel birikimlerle sentezleyerek oluşturduğumuz kapasite geliştirme modeline ROTA isimli bir öz değerlendirme aracı da eklemiş bulunmaktayız. 

ROTA ile STÖ’ler, belli alanlarda bir özçekim yapıp kendilerine bakma imkânı bularak, güçlü yönlerini veya gelişmeye açık yönlerini görebilecek ve hazırladığımız “reçeteler” ile örgütsel olarak ne durumda olduklarını ve sürekli iyileştirme süreçleri için neler yapabileceklerini saptayabilecekler. 

Bu araç ve yaklaşımın, örgütlerin kurumsal varlığı ve yapısı hakkında kurum içi düşünme ve öğrenme süreçlerini başlatarak STÖ’lerin bir dizi kurumsal gelişim faaliyetlerini yürütmelerine yardımcı olacağına inanıyoruz.

Örgütsel kapasite öz değerlendirme aracımız olan ROTA şu an 4 ana başlık altındaki 17 alt başlık ile toplam 23 sorudan oluşmakta. Sorulara verilen cevaplar ışığında örgütlere yardımcı olabilecek önerilerimizi kapsayan reçeteleri de sunuyoruz. 

Araçtan azami düzeyde faydalanabilmek için örgüt içi farklı rollere sahip bireylerin (örneğin, çalışan, yönetici, yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu başkanı, gönüllü, üye, vb) aracı kullanmasını ve çıkan sonuçlar ile reçetelerin örgüt içinde “BİRLİKTE” incelenerek örgütsel iyileştirme sürecinin katılımcı bir yaklaşımla değerlendirilmesini öneririz.

“Madem ki değişim istiyoruz, daha güçlü olmalıyız” diyerek yola çıkan bizler, örgütsel kapasitelerini güçlendirerek, değişmeye ve değişimi yönetmeye hazır olmak isteyen STÖ’lerin bu amaç doğrultusundaki çalışmalarını farklı eksenlerde desteklemeye de devam ediyoruz. Eşgüdüm bütünlüğünü göz önüne alarak oluşturduğumuz bu eksenlerden biri de örgütsel koçluk programımız. Programa başvuru yapan STÖ’lerin örgütsel kapasite öz değerlendirme aracımız olan ROTA’yı kullanarak ilk olarak kendi değerlendirmelerini yapmalarına da imkan tanıyoruz. 

Sivil toplumu daha etkin faaliyetler veya projeler yönetmeye, etki sahibi olmaya ve daha iyi bir gelecek için temel karar alıcıları etkilemeye doğru yöneltme arzumuzdan dolayı, örgütsel koçluk programımız aracılığıyla, belli bir STÖ’ye yönelik o STÖ’nün ihtiyaçları ve STGM’nin kapasitesi doğrultusunda Bilgi Merkezi bünyesinde örgüte özel, yapılandırılmış ve orta vadeli bir uzmanlık desteğini sunmaktayız. 

Bu kapsamda belli alanlarda örgütlerin belirledikleri ihtiyaçlarını ROTA ve örgütlerle birlikte STGM Bilgi Merkezi uzmanlarının da katılımıyla analiz ederek, koçluğun içeriğini, biçimini ve takvimini -yine ve daima- ''BİRLİKTE'' ve “KATILIMCI” bir yaklaşımla belirliyoruz. Kararlaştırdığımız çalışma yöntemine bağlı olarak belirli periyodlarda yüz yüze veya çevrimiçi olarak koçluk çalışmaları yürütüyoruz. STGM’nin bu kapsamda hangi alanlara destek sağladığını incelediğimizde ise örgütsel kapasite öz değerlendirme aracı ve koçluk programının içeriklerinin aynı veya benzer olduklarını rahatça görebiliriz. 

İşte bu bütünsel yaklaşım, sürekli gelişmeyi hedefleyerek, yaşayan ve öğrenen örgütler olabilmek adına hem koçluk hem de ROTA aracılığıyla “hak temelli yaklaşım ana akımlaştırma”, “gönüllülerle iş birliği geliştirme”, “örgütsel düzeyde izleme ve değerlendirme” ve “kaynak geliştirme” gibi alanlarda genel sağlık kontrolü (check up) yaptırarak örgütümüzü dinç tutmamızı sağlar.  Böylece katılımcı bir şekilde bireyin ötesine geçip örgütsel düzeyde saptadığımız çalışmaları gerçekleştirerek sürekli iyileşen ve gelişen ama misyon ve vizyonunun tüm paydaşlarca benimsendiği örgütler olmamızın kapısını da aralar.

Evet bunların hepsi bir yolculuk ama biz sivil toplum zaten yolculukları severiz değil mi! Bu yolculukta size eşlik etmemizi isterseniz, örgütsel kapasite öz değerlendirme aracımız ROTA’yı kullanmaya başlayabilir ve arzu ederseniz koçluk desteğine de başvurunuzu yapabilirsiniz.