Türkiye’deki sivil toplum örgütleri ve akademi arasındaki ilişkiyi güçlendirmek hedefiyle hayata geçirdiğimiz STÖ- Akademi İşbirliği Destek Programının çıktılarını ve akademi sivil toplum arasındaki ilişkilerin nasıl geliştirilebileceğini masaya yatırdığımız çalıştaya katılan akademisyenler ve STÖ temsilcileri akademi ve sivil toplum arasındaki bağın güçlenmesi için bu türden bir arada çalışma pratiklerinin önemli olduğunu ve geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
8 Aralık 2020 tarihinde çevrimiçi düzenlediğimiz çalıştayın açılışında STGM Genel Koordinatörü Tezcan Eralap Abay, STÖ-Akademi İşbirliği Programının sivil alandaki ihtiyaçların gözetilerek hayata geçirildiğini anlattı ve toplumsal dönüşümün yaratılabilmesi için sivil toplum örgütlerinin ve akademinin birlikte çalışmasının kritik önemde olduğunu söyledi.
Birlikte Çalışmak için Herkese Sorumluluk Düşüyor
Abay, Türkiye’deki akademi dünyasının ciddi bir kaynağı ve bilgi birikimi olduğunu söylerken, akademide üretilen bilginin sivil topluma nüfuz etmesi ve sivil toplumun buradaki bilgiyi de hayata geçirmesi konusunda sıkıntılar görüldüğünü aktardı. Abay, STÖ-Akademi İşbirliği Programının bu eksikliğe dönük olarak kurgulandığını anlatırken birlikte çalışma pratiklerinin geliştirilmesi için herkese sorumluluk düştüğünü söyledi.
STÖ Kaynak Merkezi Proje Koordinatörü Öyküm Bağcı STGM’nin bu başlıktaki çalışmalarının bu sorumluluktan beslendiğini anlatırken, akademide üretilen çalışmaların örgütler açısından ulaşılabilir olmasını hedeflediklerini söyledi. Bağcı, STGM’nin akademi ve sivil toplum arasındaki birlikteliği desteklemek için hayata geçirdiği Sivil Toplum Okulu (STOK) ve Akademisyen/Araştırmacı Veritabanı hakkında da bilgi verdi.
Bağcı, STÖ-Akademi İşbirliği Programından verileri de paylaştı. 10 kentten 27 farklı sivil toplum örgütünün 27 akademisyenle birlikte çalıştığını anlatan Bağcı, program kapsamında engellilik, yaşlılık, kadın, gençlik, LGBTİ+, kırsal kalkınma, ifade özgürlüğü başlıklarında saha çalışması, eğitim, konferans, kitap hazırlığı, eğitim materyali, görsel üretimler olduğunu aktardı.
Sivil Toplum ve Akademi Birbirini Tanımıyor
Çalıştayın tartışma bölümünde sivil toplum-akademi arasındaki işbirliğinin sürdürülebilir olması için tarafların ihtiyaçlarına odaklanıldı. İlk olarak STÖ temsilcileri veriye ulaşma konusunda sıkıntı yaşadıklarını aktarırken akademiden ise veri çalışmalarına destek beklediklerini söylediler.
Çalıştaya katılan STÖ temsilcileri Türkiye’de sivil toplum ve akademinin birbirini tanımadığını ve geliştirilen işbirliklerinin kişisel ilişkiler üzerinden geliştiğini anlatırken, akademi sivil toplum çalışmalarının kurumsal düzeyde yürütülmesi gerektiğinin altını çizdiler.İlişkilerin kurumsallaşamadığını ve resmi protokollerin de işbirliği yapmaya yeterli olmadığını söyleyen STÖ temsilcileri sivil toplum örgütlerinin akademisyenlere ulaşmakta güçlük çektiğini anlattı. Akademi-sivil toplum ilişkisinde bir tarafın uzman diğer tarafın ise saha olarak görüldüğü anlayışının terk edilmesi gerektiğini söyleyen sivil toplum temsilcileri, akademisyenlerle geliştirilen işbirliklerinin de gönüllü katkıdan ziyade sistematik hale getirilmesiyle daha etkili olabileceğine dikkat çektiler.
Çalıştaya katılan Alternatif Bilişim Derneği üyesi ve aynı zamanda Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği İletişim Koordinatörü Yeliz Dede, sivil toplum örgütlerinin sahada çok önemli çalışmalar yaptığını, raporlar ve yayınlar hazırladığını aktarırken bu çalışmaların üniversitelerde karşılık bulamadığını aktardı.
İşbirliği Programlarının Çeşitlenmesi Her İki Tarafı Güçlendirecek
Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Mutlu Binark akademisyenlerin genelde aktarıcı konumda olduğunu, ancak STÖ-Akademi İşbirliği gibi programların birlikte çalışma ve üretme kültürünün geliştirilebilmesi için önemli bir olanak olduğunu söyledi. Binark, STÖ-Akademi İşbirliği Programının barış akademisyenleri ve akademide sıkışan akademisyenler için de alan yarattığını söyledi.
Göç İzleme Derneği’nden siyaset bilimci Zana Kibar akademisyenlerin sivil toplumla çalışma deneyiminin yaygınlaştırılmasında destek programlarının çeşitlendirilmesinin katkı sunacağını söylerken, akademisyenlerin çalıştıkları alanla ilgili sivil toplum örgütlerine ulaşabilmeleri için bir çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Mersin’den Barış Akademisyeni Ulaş Bayraktar da akademisyenler ve örgüt arasındaki ilişkiyi tersine çevirme noktasında sivil toplumla birlikte çalışmak isteyen akademisyenlerin STÖ’lere ulaşabilecekleri bir veritabanının olumlu bir çalışma olacağını söylerken, bununla akademinin sivil alana çekebilme imkanı doğabileceğini söyledi.
Birlikte Öğrendik
Çalıştayın son bölümünde STÖ-Akademi İşbirliği programı faydalanıcıları programı değerlendirdi ve STÖ-Akademi İşbiliği Destek Programının geliştirilmesine yönelik önerilerini aktardı.
Akdeniz Üniversitesi öğretim üyesi ve SENEX Yaşlanma Çalışmaları Derneği Başkanı Doç. Dr. Özgür Arun, programla birlikte öğrencilerin ve akademisyenlerin sivil alan için önemli bir potansiyel olduğunu gördüklerini ve program sayesinde genç araştırmacıları derneğe ve sahaya çekebildiklerini anlattı. Sivil toplumla birlikte sahada olmanın öğretici olduğunu anlatan Arun, akademideki insanların sivil alanla tanışması ve birlikte öğrenmesinin çok önemli olduğunu söyledi.
Kültürel Mirasın Dostları Derneği’nden Saadet Güner de projede birlikte öğrenme deneyimini anlattı. Üniversite ile çalışmadan önce sahada yaptıkları bazı çalışmalar hakkında bilgilerinin yetersiz olduğunu gördüklerini ve üniversite ile yaptıkları çalışmada bunu geliştirdiklerini anlatan Güner, birlikte çalıştıkları akademisyenlere de kültürel mirasın korunması noktasında kendilerinin destek olduğunu aktardı.