STK’ların Dilekçe Hakkı Başvurularının İzlenmesi Raporu 

Rapor, sivil toplum kuruluşlarının 2018 yılında yeni hükümet sistemine geçilmesinden bu yana, yasama organında (TBMM'de) dilekçe başvurusu almaya yetkili üç komisyona (Dilekçe Komisyonu, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu (İHİK) ve Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’na (KEFEK) yapılan başvuruları insan hakları izleme göstergeleri çerçevesinde değerlendiriyor. Rapora göre dilekçe hakkı sivil toplum tarafından etkin kullanılmıyor.

Rapor temelde yasama organında dilekçe başvurusu almaya yetkili üç farklı komisyonu incelemekte. Böylece araştırma sürecinde STK’ların Meclis çalışmalarına katılımı ve aldığı sonuçlar değerlendirildi. 

Hangi Yöntem İzlendi?

Araştırma raporu, Mayıs-Temmuz 2020 tarihleri arasında niceliksel yöntem ile gerçekleştirilen ve derinlemesine görüşmeleri kapsayan saha araştırması, arşiv taraması ve analizlerini kapsıyor. Bu çerçevede STK’ların yasama süreçlerine katılımıyla ilgili 25 Haziran 2018 – 30 Haziran 2020 tarihlerini kapsayan dilekçeler derinlemesine incelendi ve uzmanlarla birebir görüşüldü.

STK’lar Dilekçe Hakkını Neden Etkin Kullanamıyor?

 STK’ların dilekçe hakkını etkin kullanamayışının başında dilekçe hakkı ve siyasi başvuru hakkına ilişkin bilgi sahibi olunmaması geliyor. Bunun yanında dilekçe başvurusu yapacak ve sonrasında neticesini takip edecek savunuculuk stratejisine sahip STK sayısının az olması gibi yapısal sorunlar da yer alıyor.

Rapora göre mevcut siyasi kutuplaşmanın sivil toplum alanında da etkisinin olduğu gözlemlenmekte. STK’lar yeni hükümet sisteminde Meclis komisyonlarının etkisinin azaldığı, başvurularının sonuçlanmayacağıyla ilgili yargılar ve kimi zaman da siyasi bakış açıları sebebiyle dilekçe hakkını kullanmayabiliyor.