Kadına karşı ayrımcılığın önlenmesine yönelik BM sözleşmesinin ilköğretim müfredatlarından çıkarıldığı bugünlerde Türkiye, Şanlıurfa’daki “çocuk anneleri” konuşuyor.
18 yaşın altında yapılan her evlilik “çocuk evliliği”, 18 yaşın altında evlenen her kız çocuğu “çocuk gelin” olarak kabul ediliyor. İnsan hakkı ihlali sayılan bu evlilikler, artan kadın şiddetinden ve cinayetlerinden bağımsız değil. Çocuk gelinler, kadına yönelik şiddetin hem sebebi, hem de sonucu konumunda. Çocuk yaşta evlenen kız, kocasının ailesinden ve kocasından şiddet ve istismar görüyor. Eğitimi de engelleyen bu evlilikler, eğitim alan kız çocuklarının oranının azalmasının önemli sebeplerinden. Eğitimsiz kadınlar ise, şiddeti ve tacizi doğal görüyor.
Dünyada 3 saniyede bir çocuk evlendiriliyor. Peki çocuk yaştaki evlilikler Türkiye’de ne boyutta? “Gelişmekte” olan ülkelerdeki çocuk gelinlerin yüzdesi ile Türkiye’nin oranları kıyaslandığında büyük bir uyum göze çarpıyor.
64 MİLYON ÇOCUK GELİN
Dünyadaki çocuk gelin sayısı 64 milyonu aşıyor. Bu rakam sadece 20- 24 yaş arasındaki kadınlar için yapılan bir hesaplama. Yeterli önlemler alınmazsa önümüzdeki yıllarda bu rakam 100 milyonu geçebilir. UNICEF’in raporuna göre, Çin haricinde gelişmekte olan ülkelerde her üç kadından biri 18 yaşın altında evlilik yapıyor. İngiltere hükümetinin hazırladığı bir rapora göre, dünyada 10 milyon kız çocuğun evlendirildiği belirtiliyor. Raporda bu veri şöyle de tarif ediliyor: “dünyada üç saniye içinde bir çocuk evlendiriliyor”
Çocuk yaşta evlendirilen kadınlara gelişmiş ülkelerde çok düşük oranda rastlanıyor. Örneğin Kanada’da bu oran yüzde 0.6, İngiltere’de 1.7, İsveç’te 0.4.
Çorum Üniversitesi’nden Diren Çakmak’ın “Türkiye’de çocuk gelinler” konulu araştırmasına göre, dünyada çocuk gelinlere batı-doğu-Orta Afrika ülkelerinde ve Güney Asya’da en yüksek oranda rastlanıyor. Örneğin Nijerya’da yüzde 61.9 oranında 15-19 yaş arası evlilikler varken, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bu oran yüzde 74.2.
TÜRKİYE’DE GERÇEK ORAN YÜZDE 35
UNICEF’in raporlarına göz attığımızda, çocuk yaşta evlendirmeler “insan haklarına tecavüz” sayılıyor. Kadına karşı şiddet, tecavüz ve cinayetlerdeki artışa paralel olarak, çocuk gelinler de Türkiye’nin gündemine daha fazla giriyor. Çocuk evliliklerini önlemek için somut hiçbir adım atmayan AKP Hükümeti, diğer yandan içinde “kadın” geçen bakanlıkların ismini değiştiriyor, uluslararası sözleşmeleri müfredatlardan siliyor. Bu politikalar ile birlikte, Türkiye’de çocuk gelinler artıyor.
Araştırmaya göre Türkiye’de yüzde 15.5 olarak tespit edilmiş oran gerçeği yansıtmıyor. Bu oran sadece Medeni Kanuna göre yapılan evlilikleri karşılıyor. Türkiye’de ise 18 yaş altında gerçekleşen evliliklerin büyük bir çoğunluğu dini nikahlı olarak yaşıyor. Dini nikah ile evlendirilenlerle birlikte bu oranın yüzde 35’e kadar çıktığı belirtiliyor. Kimi araştırmalara göre Türkiye’de 5.5 milyon kadın çocuk yaşta evlenmiş ve hala 5 milyondan fazla çocuk gelin var. Bu rakamlara göre Türkiye’deki evliliklerin yarısına yakını çocuk yaşta yapılıyor. Resmi rakamlara yansımayan bu durum ancak sosyolojik araştırmalardan elde edilebiliyor. Çünkü evliliklerin önemli bir kısmı imam nikahı ile yapılmış.
ŞANLIURFA’DA 11 HAMİLE ÇOCUK
Geçtiğimiz hafta Şanlıurfa’da bir hastaneye 2 gün içinde başvuran 11 çocuğun hamile olması doktorların dikkatini çekmiş, şikayet üzerine çocuk gelinlerin durumu bir kez daha tartışılmaya başlanmıştı. 11 hamile çocuğun yaşları 14-17 arasında değişiyor. B.M., H.Ç., S.M., Ş.Ç., T.B., Ş.Ç., Z.Ç., K.M., S.Ç., S.A ve P.Ç olarak isimleri ve soy isimlerinin baş harfleri ile haberde yer alan çocukların imam nikahı ile evli oldukları ortaya çıktı. İmam nikahı ile evlendirildikleri, kendilerinden en az 6 yaş büyük kişiler ise gözaltına alınıp, ardından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldılar.