Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, kamusal katılıma karşı stratejik davaların (SLAPPs) kullanımıyla mücadele konusunda CM/Rec(2024)2 sayılı Tavsiye Kararını 5 Nisan 2024 tarihinde kabul etti. Yeni kabul edilen tavsiye kararında SLAPP'ların tanımı yapıldı. Kararda tanım şöyle açıklandı.
“Hedeflerini taciz etmek veya korkutmak amacıyla tehdit edilen, başlatılan veya sürdürülen ve kamu yararını ilgilendiren konularda özgür ifadeyi ve kamusal katılıma ilişkili hakların kullanılmasını engellemeyi, engellemeyi, kısıtlamayı veya cezalandırmayı amaçlayan yasal eylemler olarak anlaşılmalıdır." dendi.
Tavsiye kararının uygulanması amacıyla ise kamusal katılım ve kamu yararı, herkesin çevrimiçi ve çevrimdışı olarak, korku veya ayrımcılık olmaksızın kamusal tartışmalara ve kamu işlerine katılma demokratik hakkını kapsayacak şekilde geniş anlamda kullanıldı.
Kararda "herkes" kavramı tüm kamu gözlemcilerini ve kamusal tartışmaya katkıda bulunanları ve kamu işlerine katılan herkesi, dolayısıyla, gazeteciler ve diğer medya aktörleriyle sınırlı olmayıp sivil toplum örgütleri, çevre dernekleri ve aktivistleri, akademisyenler ve insan hakları savunucuları gibi tüm eleştirel sesleri kapsıyor.
Kılavuz ilkeler, hukuk davalarının yanı sıra, yasal yıldırma taktikleri de dahil olmak üzere, idare ve ceza hukuku bağlamlarına uygulanmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, Tavsiye Kararı hem yerel hem de sınır ötesi, çoklu veya koordineli ve anonim kamu katılımını hedefleyen SLAPP'lar gibi diğer SLAPP türlerini kapsıyor.
SLAPP'ların tespitini kolaylaştırmak için Tavsiye Kararında 10 göstergeden oluşan kapsamlı olmayan bir liste tanımlanıyor. Bunlar arasında güç dengesizliğinin istismar edilmesi; davacı tarafından öne sürülen argümanların kısmen veya tamamen asılsız olması; orantısız, aşırı veya makul olmayan çözüm yollarının talep edilmesi ve geciktirme taktiklerine başvurulması gibi SLAPP'ların öne çıkan özelliklerine atıfta bulunuluyor.
Kararda, üye devletlerin hükümetlerine, özellikle yapısal ve usule ilişkin güvenceler, çözüm yolları, şeffaflık, hedeflere ve mağdurlara destek ve eğitim, öğretim, farkındalık yaratma programlarının geliştirilmesi konularında SLAPP'lara karşı mevcut yasal ve politika çerçevelerini daha da güçlendirmeleri tavsiye ediliyor.
Tavsiye kararının gayriresmi çevirisine ekteki dokümandan ulaşabilirsiniz.
