Bireysel beyan için TC kimlik numarası şart, STK'ların önerileri birden siteden kalktı. Katılalım da nasıl?
Katılımcı, şeffaf ve demokratik bir anayasa... Bu kalıp, şık bir ezber olarak ceplerde duruyor; nasıl öyle olacağından çok bunu yinelemek iyi geliyor sanki. Anayasa yapım sürecini ‘katılımcı’ kılmayı amaçlayan bir adım da http://yenianayasa.tbmm.gov.tr adresli web sitesi olarak kamuoyuna duyuruldu. Neler var bu sitede?
Meclis Başkanı Cemil Çiçek karşılıyor, hakaret ve küfür olmadan her şeyin tartışılabileceğini söylüyor. Tamam. Sonra bütün anayasaları okumak mümkün. ‘Anayasa değişiklikleri’ de 82 Anayasası üzerindeki teyelleri takip etmeye yarıyor. ‘Yayınlar’, akademik metinlerin, köşe yazıları ve makalelerin bulunduğu başlık. Bir de 25 kadar farklı ülkenin anayasasını İngilizce olarak okuyabileceğimiz ayrı bir bölüm var; güzel.
Ve fakat... Geçen haftaya kadar burada bir başlık daha vardı; yeni anayasaya dair siyasi partilerin, sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin hazırladığı taslaklar, yol haritaları, öneri metinleri buradan okunabiliyordu. Artık yok. Birden kalkmış.
STK önerileri artık yok
Koca Türkiye’de yeni anayasaya dair fikir yürüten bir tek Turgut Özal Üniversitesi olmuştu. Şahsen ilgimi çeken, STK’ların katkısıydı. Son girdiğimde 56 ayrı kuruluşun önerileri okunabiliyordu. Güzeldi çünkü Diyabakır Barosu gibi daha 2007’de kafasını netleştiren de vardı, 2011 taslaklarını yollayan da... Cem Vakfı da vardı, Mağrip Enstitüsü de, Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği de, DİSK de... Veteriner Hekimleri Birliği de vardı, Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı da...
Kimi sayfalarca metin yollamıştı, kimi bir dosya kâğıdı kadar fikrini faks çekmişti. Kimlerin kırmızı çizgisi nereye kadar, mesela kimler vicdani reddi bir hak olarak ekliyor, eşitlik ilkesi, vatandaşlık nasıl tanımlanıyor görebiliyorduk. Azının tamamını okumuş, gerçekten bir katılımcılık hissiyle birçoğuna göz gezdirmiştim.
Kimi noktalarda fikren uzak 200’den fazla irili ufaklı bileşeni olan Anayasa Kadın Platformu, ‘Erkek demokrasi değil, gerçek demokrasi’ istiyordu. 30’dan fazla ilde toplantılar yaparak öneriler biriktiren Yeni Anayasa Platformu, birey temelli bir yapı öneriyordu. Sosyal Politikalar, Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPOD), LGBT haklarını dahil etmenin yanında her kesimi kapsayacak bir anayasaya dair fikir sunuyordu. Pembe Hayat LGBTT Dayanışma Derneği’ninkinde nefret suçları vurgusu da vardı. Ekolojik Anayasa Girişimi ise bütün ezberleri altüst ediyor, doğayı da bir özne olarak kabul edip haklarını veren, insan merkezli değil ekoloji merkezli bir anayasa öneriyordu. Bu temel yaklaşım, zaten mülkiyet haklarından kamu yönetimine kadar her şeyi yeniden tanımlıyor, başka kırmızı çizgiler öneriyordu. Hâlâ öneriyorlar, Meclis Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun kimi üyeleriyle toplantı da yaptılar. Ama biz bunlardan haberdar olamıyoruz.
TC No’yla demokratik özerklik
Bireysel fikir önermek için ‘Görüşleriniz’ kısmını tıklamak icap ediyor. Niyeyse diğerlerinin yazdıklarını okuma şansımız yok. TC kimlik numaramızı yazmadan fikir de beyan edemiyoruz zaten. İnsanların telefonda rahat konuşmaya çekindiği bu atmosferde, şeceremizi ortaya döküp sonra değişmez maddelere dair fikir yürütmek, demokratik özerlik falan tartışmak tahmin edersiniz kolay değil. Bireylerin ötesinde STK’ların dahi önerilerinde ‘temkinli’ davrandıklarını öngörebiliriz hatta.
Site aylardır açık, giren sayısı 11 bin bile değil. Kaldı ki 4 bini Meclis içi giriş. Bu inanılmaz düşük bir rakam. Yeni anayasa üzerine blog açsak inanın daha fazla insan tıklar. Bir düşünelim neden? Sayacı mı bozuk yoksa?
Meclis Başkanı da bundan şikâyet edince kimi gazete ve televizyonların anketleri oldu. Orada marketlerde sebze-meyve satılmasından mustarip esnafın şikâyetini de okudum, gübre fiyatlarından yakınan çiftçiyi de, polis olmak isteyen bir Hıristiyan vatandaşı da. Bunların hepsinin yeri anayasa değil ama ‘katılım’ böyle bir şey.
Pınar Öğünç
http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalAnasayfa