10 Aralık 2011 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreterliği, 66/70 sayılı önergesiyle 11 Ekim tarihini dünya genelinde kız ve oğlanlar arasında süregelen ayrımcılığı önlemek amacıyla Dünya Kız Çocuklar Günü olarak benimsedi.
Kanada merkezli olup birçok ülkede faaliyetler yürüten Plan International’ın “Because I’m a Girl / Çünkü Ben Bir Kız Çocuğum” adlı projesi sayesinde tüm dünyaya yayılan kampanyası ve yine Plan International’ın Kanada Hükümeti’ne yaptığı baskı sonucu, Kanada Hükümeti’nin BM Genel Sekreterliği’nde bu konuyu gündeme getirmesi ve Kanada, Türkiye ve Peru'nun karar tasarısı hazırlamasının sonucunda 11 Ekim Dünya Kız Çocuklar Günü’nün oylanması ve kabul edilmesi şeklinde gerçekleşti.
2012 yılında başlatılan Dünya Kız Çocuklar Günü’nün ilk teması ‘çocuk evlilikleri’ydi. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ilk 11 Ekim nedeniyle yayınladığı açıklamada şöyle demişti:
“Kız çocuklar dünyanın dört bir yanında ayrımcılığa, şiddete ve istismara maruz kalıyor. Bu kaygı verici gerçek, kız çocukların toplumsal konumlarının güçlendirilmesine ve insan haklarının önemine vurgu amacıyla ilk kez bu yıl kutlanacak olan 11 Ekim Dünya Kız Çocuklar Günü’nün de temelini teşkil ediyor. Kız çocuklara yatırım yapılması ahlaki bir sorumluluktur, temel adalet ve eşitlik kuralıdır, Çocuk Hakları Sözleşmesi ve Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nden kaynaklanan bir zorunluluktur. Ayrıca, Bin Yıl Kalkınma Hedeflerine ulaşılması, ekonomik kalkınma ve barışçı ve bütünleşmiş toplumlar inşa edebilmek için hayati önem taşır. Dünya Kız Çocuklar Günü’nde Birleşmiş Milletler çocuk evlilikleri üzerinde yoğunlaşıyor. Küresel ölçekte 20-24 yaş grubundaki kadınların yaklaşık üçte biri, yani tahminen 70 milyon kadın, 18 yaşın altında evlendiriliyor. Son 30 yıl içinde çocuk gelin oranında azalma görülse de, başta kırsal ve yoksul kesim olmak üzere sorun varlığını sürdürüyor. Günümüzdeki bu eğilimin devam etmesi halinde önümüzdeki on yıl içinde 18 yaş altında evlendirilen kız çocukların sayısının 150 milyonu bulacağı görülüyor. Çocuk yaşta evlendirilmek kızları birçok fırsattan mahrum bırakıyor, sağlıklarını tehlikeye atıyor, onları şiddete ve istismara açık hale getiriyor, erken ve istenmeyen hamileliklere maruz bırakıyor. Bütün bu riskler çoğu kez hayati tehlike içeriyor. 18 yaş altı bir annenin bebeğinin bir yaşına gelmeden ölme ihtimalinin 19 yaş ve üzerindeki bir anneninkine oranla yüzde 60 daha fazla olduğu görülüyor. Çocuk evliliklerine karşı kız çocukları korumanın en iyi yolu eğitimden geçiyor. Kız çocuklar okula gidebildiklerinde ve erken evliliğe zorlanmadıklarında, hem kendileri hem de aileleri için daha iyi bir yaşamın temellerini atma imkanına sahip oluyor. Evlendirilmiş olanların da eğitim imkanı bulmaları, ekonomik fırsatlardan, HIV önleme, cinsel ve üreme sağlığı dahil sağlık hizmetlerinden yararlanmaları yaşamlarını zenginleştiriyor ve geleceklerini sağlamlaştırıyor. Hükümetleri, toplumları ve dini liderleri, sivil toplumu, özel sektörü ve aileleri, özellikle de erkekler ve erkek çocuklarını kız çocukların haklarını, ilgili sözleşmelere, Pekin Bildirisi ve Eylem Platformu ile Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı Eylem Programına bağlı kalarak geliştirmeye çağırıyorum. Gelin bugünü ‘Benim hayatım, benim haklarım, çocuk evliliklerine son verin’ teması ışığında kutlayalım ve gelin, kız çocukların gelin değil çocuk olarak kalmalarını sağlamak için üzerimize düşeni yapalım.”
Dünya Kız Çocuklar Günü’nün Türkiye’ye yansıması ise Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği’nin öncülüğünde “Çocuk Gelinlere Hayır Ulusal Platformu”nun kurulmasıyla oldu. Kuruluşunu 11 Ekim gibi anlamlı bir günde ilan eden Platform, aynı gün, Uçan Süpürge’nin yürüttüğü Çocuk Gelinler projesi kapsamında bir atölye çalışması yaptı. (Çocuk Gelinlere Hayır Platformu, 14 ilden 63 sivil toplum örgütü ve üniversite biriminden oluşuyor.) Platformun 11 Ekim nedeniyle yayınladığı basın açıklaması ise şöyleydi:
“Biz Türkiye’nin çeşitli illerinde faaliyet gösteren, erken ve zorla evliliklerin ortadan kaldırılmasını talep eden kurum/kuruluş ve sivil toplum örgütleri bir araya geldik ve bu konuda daha etkin önlemler alınması için mücadele etmek amacıyla ‘Çocuk Gelinlere Hayır Ulusal Platformu’nu oluşturduk. 11 Ekim, Birleşmiş Milletler’in kararıyla ‘Kız Çocuklar Günü’ ilan edildi ve ilk 11 Ekim’in teması da ‘çocuk evlilikleri’ olarak belirlendi.
Her yıl binlerce kız çocuk, henüz büyümeye fırsat bulamadan evlendiriliyor. Araştırmalar, eğer önlem alınmazsa, dünya genelinde, 2020 yılına kadar 150 milyon kız çocuğun ‘gelin’ olacağını gösteriyor. Türkiye’de ise her üç kadından biri çocuk yaşta evlendiriliyor. Küçük yaşta evlenmek kız çocuklar için geri dönülmesi mümkün olmayan bir süreci başlatıyor. Eğitim yaşamları sona eriyor, sağlık sorunları baş gösteriyor, şiddete maruz kalma riski artıyor, haklarını talep etme ve kullanma becerileri azalıyor, ömür boyu yoksulluğa mahkum kılınıyorlar. 18 YAŞINI DOLDURMAMIŞ HER BİREY ÇOCUKTUR! Çocukların evlendirilmesi; insan hakları ihlalidir, cinsiyet temelli şiddetin bir türüdür, ticari cinsel sömürüdür, duygusal ihmal ve istismardır, köleliğin günümüzdeki biçimidir.
ÇOCUKLARIN EVLENDİRİLMESİ SUÇTUR! BU SUÇA ORTAK OLMAYIN! Çocukların çocukluklarını yaşamalarına, potansiyellerini hayata geçirmelerine, hayal kurmalarına, kendilerini ifade etmelerine engel olmayın! Çocuk evlilikleri ağır hak ihlalidir ve kabul edilebilir değildir; ortadan kaldırılmalıdır!”
11 Ekim 2012 tarihinde, yani ilk Dünya Kız Çocuklar Günü’nde Uçan Süpürge ve UNICEF’in ortak çabasıyla sosyal medya için video röportajlar yapıldı, farklı kesimlerden kişilere “Türkiye’de kız çocuk olmak ne demek?” diye soruldu.
Ve yıl 2013… Bu özel güne ikinci kez dikkat çekeceğiz. BM bu yıl Kız Çocuklar Günü’nün temasını ‘eğitim’ olarak belirledi. Yine BM kuruluşlarıyla birlikte etkinliklere devam edeceğiz. Bu sefer video röportajlar için sorumuz şu olacak: “Kız çocuklar eğitim almazsa ne olur?”
İlgili Dosyalar:
- haber fotoğraf [JPG] [3.85K]