Diğer sivil toplum örgütleri ile işbirliği geliştirmek örgütlerin çalışmalarını güçlendirir. STÖ’ler ağlar/platformlar içerisinde örgütlenerek ortak amaçlar etrafında birleşebilir, çalışma alanlarıyla ilgili belirli konularda diğer örgütlerle ortaklık kurabilir, ortak çalışmalar yürütebilirler.
STGM Dünya ve Avrupa’da Sivil Ağlar Veri Tabanı
STGM tarafından hazırlanan Dünya ve Avrupa’da “Sivil Ağlar Veri Tabanı”, uluslararası alanda ve Avrupa ölçeğinde örgütlenen ağların genel bilgilerine, amaçlarına, üyelik ve iletişim detaylarına ulaşmak isteyen STÖ’ler için bir arama motoru işlevi görüyor. Çalışma yaptığınız alanda, anahtar kelime, konu, ülke ve şehir kriterlerine göre ağları listeleyebilir ve detaylı bilgilerine ulaşabilirsiniz.
Sivil aktörler başka sivil aktörlerle işbirliği yaparak veya ortaklıklar kurarak hedeflerini gerçekleştirmeye daha da yaklaşabilir, etkilerini artırabilir ve karşılıklı öğrenme süreci ile kapasitelerini daha da güçlendirebilir.
İşbirliği yapılabilecek sivil aktörler, STÖ’nün çalıştığı tematik alanda yer alan bölgesel, ulusal, uluslararası aktörler olan ağlar/platformlar gibi yapılar olabilir veya yine aynı alanda çalışan bir örgüt ile işbirliği ve ortaklık da geliştirilebilir.
İşbirliği örgütlenmeleri farklı özelliklerine, örneğin bir araya geliş amacına veya konusuna, üyelerin temel fonksiyonlarına (savunuculuk, hizmet verme, model oluşturma, sivil izleme, farkındalık geliştirme) ve üyelerin yasal statülerine göre çeşitli kategorilere ayrılabilir.
Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara bakabilir;
- Sivil Toplum Aktörleri Arasında İşbirliği Rehberi: Yerel STÖ, Ağ / Platform / İnisiyatif ve Aktivistler İçin Pratik Bir Rehber. Ayça Bulut Bican. Sivil Düşün AB Programı, Aralık 2019
- Ortaklık Kaynak Merkezi. Erasmus Üniversitesi Rotterdam Yönetim Okulu, Hollanda (İngilizce)
- Ortaklık İçin Pratik Bir Rehber (A Practical Guide to Partnership: How to Make It Work). Floriana Nappini. Balkan Civil Society Development Network (BCSDN), 2016. (İngilizce)
- Sivil Toplum örgütleri için AB Ağlarının Gözden Geçirilmesi (Review of EU Networks for Civil Society Organizations). TACSO, 2011 (İngilizce). Bu kaynak Avrupa Birliğine üye ülkelerdeki ağ örgütlenmeleri ile ilgili bilgileri kapsamaktadır. Bu kaynakta 200’den fazla ağ ve platformla ilgili kısa bilgi, öncelikli çalışma alanları, başvuru süreci hakkında önemli bilgiler, vb bilgilere ulaşılabilir.
- STÖ'ler için Ağ Kurma ve Ortaklık Geliştirme Kursu Araç Seti (Networking and Relationship Building for CSOs Course Toolkit). Hazırlayan Indrani Sigamany. INTRAC, 2007 (İngilizce)
Ortaklıklar ve işbirlikleri, birlikte çalışma konusunda iyi olunduğunda başarı sağlayabilir ve etkili sonuçlar yaratan anlamlı ilişkiler oluşturabilir. Ortaklıklar, işbirliğine açık düşünce yapısı, ilkeli tutumlar ve ilgili bilgilere sahip olma gibi bazı temel unsurlardan oluşur. Ayrıca, ortak çözümler geliştirmek ve değer katmak için farklı bağlamlar, dil, çalışma kültürleri arasında köprü kurabilme yetisi gibi bazı özelliklerin de benimsenmesi gerekir.
Ayrıca, STK'lar arasındaki işbirliklerinin veya ortaklıkların genellikle öngörülmesi zor ve siyasi veya ekonomik kırılganlık içeren ortamlarda, yüksek seviyede esneklik, adaptasyon ve direnç gerektiren bir atmosferde gerçekleştirildikleri de göz önünde bulundurulmalıdır.
İşte tüm sebeplerden dolayı etkili ortaklıkların ve işbirliklerinin geliştirilmesi aşağıdaki adımları içerir:
- Ortak emeller üzerinde çalışmak,
- Birbirlerine saygı duymak,
- İlişkilere ve grup dinamiklerine önem vermek,
- Ortaklığı veya işbirliğini profesyonel bir şekilde organize etmek/kurmak,
- Anlamlı/etkili bir sürece odaklanmak,
- Ortak öğrenmeyi desteklemek,
- Ortaklıktan ortaya çıkan sonuçları sürdürülebilir hale getirmek.
Daha detaylı bilgi için PrC Insight Series: Partnership Skills (Ortaklıklar için Özellikler-Beceriler) isimli İngilizce kaynağa bakılabilir.
Anlaşmalar, ortaklıkların kilit mekanizmalarından biri olarak düşünülmelidir. Çünkü anlaşmalar ortaklıklar dahilindeki rolleri, etkileşimleri ve iş birliğini yöneten araçlardan biridir. Bu anlaşmalar ortaklar arası ilişkileri karakterize eder ve ortaklıkların daha verimli olmasına yardımcı olurlar. Hollanda'da Erasmus Üniversitesi Rotterdam Yönetim Okuluna bağlı olan Ortaklık Kaynak Merkezi ile Ortaklık İnisiyatifi, bugüne kadar uygulamalardan elde edilen deneyimlerle bir “Ortaklık Anlaşması Puan Cetveli” geliştirmiştir. Araç, yeni bir ortaklık kurmayı veya mevcut bir ortaklığı gözden geçirmeyi düşünen herhangi bir örgüt için değerli olacaktır. “Ortaklık Anlaşması Puan Cetveli”nın İngilizcesine buradan ulaşılabilir.
Bu araca ek olarak, yine Hollanda'da Erasmus Üniversitesi Rotterdam Yönetim Okuluna bağlı olan Ortaklık Kaynak Merkezinin hazırladığı ve ortaklık ve işbirliği anlaşmaları ile ilgili olan “Partnership Agreements Insight Series” isimli İngilizce dokümana da buradan ulaşılabilir.
Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü veritabanında il, ilçe, faaliyet alanı ve detaylı faaliyet alanına göre Türkiye’deki bütün dernekler taranabilir. Ayrıca “Dernekara” ile yine illere ve faaliyet alanlarına göre dernekler listelenebilir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü veritabanında türü, adı, bulunduğu il ve ilçeye göre Türkiye’deki vakıflar taranabilir. Ayrıca burs veren vakıflara da bu veritabanından ulaşılabilir.
ECOSOC Sivil Toplum Ağı (İngilizce ve Diğer BM Dilleri)
Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC) Birleşmiş Milletler Sisteminin temel organlarından biridir. Genel Kurul tarafından seçilen 54 Birleşmiş Milletler Üyesinden oluşur. “ECOSOC Sivil Toplum Ağı Veritabanı”nın sayfasından dünya üzerindeki sivil toplum örgütlerinin bilgilerine ulaşılabilir. Veri tabanının yanı sıra ağın web sayfası diğer sivil toplum örgütleri ile iletişime geçmek, dünyadaki sivil topluma ilişkin haberlere, sivil toplumdan iyi uygulamalar ve başarı hikayelerine ulaşmak, farklı başlıklardaki forumlara katılmak için de alanlar sunuyor. Bu olanaklar için “ECOSOC Sivil Toplum Ağı” nın sayfasına bakılmalıdır.
Single Electronic Data Interchange Area (SEDIA) of EC (İngilizce ve Diğer AB Dilleri)
Avrupa Komisyonu dış eylemlerle ilgili tüm Avrupa Birliği (AB) araçları için F&T Portal adı verilen entegre, “tek duraklı”, web tabanlı bir bilgi yönetim sistemi üzerinde çalışmaktadır. Bu sisteme üye olan örgütler, “Partner Search/Ortak Arama” olanağı sayesinde dünya üzerinde bu sisteme kayıtlı örgütlerin bilgilerine ulaşabilirler. Şu anda geliştirme aşamasında olan sistemde daha önce PADOR kaydı olan Türkiye’deki örgütler tarama yapabilir.
PADOR Veri Tabanı (İngilizce ve Diğer AB Dilleri)
PADOR, Avrupa Birliği dış yardımları için “Potansiyel Başvuru Sahiplerine Ait Veriler İçin Çevrimiçi Kayıt” anlamına gelen “Potential Applicant Data Online Registration” kelimelerinin kısaltmasıdır. Avrupa Birliği’nin bir çok hibe çağrısına başvurabilmek için, bir STÖ’nün PADOR’da kayıtlı olması gerekir. PADOR'a kayıtlı örgütler, çevrimiçi sisteme girerek, kullanıcı menüsünde bulunan “Search Organization/Örgüt Arama” sekmesini kullanarak ülke ve örgüt adı/anahtar kelime temelinde tarama yapabilir ve STÖ’lerin örgütlerin iletişim bilgilerine ulaşabilir.
PADOR kaydı olmayanlar tanıtım ve uygulama videolarına STGM YouTube kanalından “Avrupa Birliği (AB) Projeleri Destek Videoları” başlığı altında erişebilir.
Ayrıca İngilizce olan “PADOR Kullanıcı Kılavuzu”nu (PADOR User Manual V.2.2.3) da inceleyebilir.
Sivil Toplum örgütleri için AB Ağlarının Gözden Geçirilmesi (Review of EU Networks for Civil Society Organizations). TACSO, 2011 (İngilizce). Bu kaynak Avrupa Birliğine üye ülkelerdeki ağ örgütlenmeleri ile ilgili bilgileri kapsamaktadır. Bu kaynakta 200’den fazla ağ ve platformla ilgili kısa bilgi, öncelikli çalışma alanları, başvuru süreci hakkında önemli bilgiler, vb bilgilere ulaşılabilir.
Avrupa Gençlik Portalı / European Youth Portal (İngilizce)
Gençlerin gönüllülük, staj ve iş arayışlarına yönelik olarak hazırlanmış bu veritabanında ülke ve tematik çalışma alanın temelinde tarama yapabilir ve örgütlerin kısa tanıtım ve iletişim bilgilerine ulaşabilir.