Pandeminin ilk günlerinde alınan sivil toplum örgütlerinin genel kurul toplantıları ertelenmesi kararı geçtiğimiz ay (Temmuz 2020) güncellendi ve süre 31 Ekim tarihine kadar uzatıldı.
İlgili mevzuat nedeniyle, sivil toplum örgütleri çevrim içi ortamda genel kurul yapamıyor. Ancak salgın koşullarında toplanamayan ya da ertelenen genel kurullar ve bununla birlikte gelen sorunlar sivil toplum örgütlerinin faaliyetlerini kısıtlamış görünüyor.
Sivil Sayfalar'dan Derya Kap'a konuşan Tezcan Eralp Abay, pandemi nedeniyle alınan erteleme kararının çeşitli sorunlar yarattığını söyledi. Sürecin uzaması durumunda ise Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü'nün dijital imkanları kullanmak yönünde adım atabileceğini öngördüklerini anlattı.
“Pandemi, STK’lar İçin Olanaklardan Ziyade Kısıtlar Doğurdu”
Alınan kararın kapsamına ilişkin STÖ'lerin soru işaretleri olduğuna dikkat çeken Abay, çevrim içi genel kurul düzenlenebilmesi için hukuki altyapının düzenlenmesine ihtiyaç olduğunu söyledi.
Abay, STGM’nin pandemi süresince önemli sayıda online eğitim, seminer ve atölye gerçekleştirmiş olmasına karşın, derneklerle iletişiminin olağan koşullardakine göre kısıtlanmış olduğundan, diğer derneklere ilişkin gözlemlerinin sınırlı kaldığını belirtirken sorunları ise şöyle aktardı.
“Birincisi kuralın kapsamına ilişkin. Erteleme kararının genel kurulunu toplayamayacak durumda dernekler için bir erteleme imkânı mı yarattığı, yoksa bütün dernekler genel kurul yasağı anlamına mı geldiği konusunda çok sayıda soru ile karşılaşıyoruz. Bu konuda tereddüt yaşayan dernekleri Sivil Toplum ile İlişkiler İl Müdürlüklerine yönlendiriyoruz. En azından bazı derneklerin Genel Kurul yapabildiğini biliyoruz. Ancak pek çok dernek genel kurullarını erteleme yoluna gitti.
Mevcut yönetim kurulları görevlerine devam ediyor. Bu açıdan büyük bir sorun olduğunu tahmin etmiyorum. Ama genel kurulların yönetim kurulu seçimi dışındaki görevleri de yerine getirilemiyor. Tüzük değişikliği, şube kurulumu gibi genel kurul kararı gerektiren adımlar da askıya alınmış durumda. En nihayetinde derneklerin faaliyetleri çok ciddi biçimde kısıtlanmış olduğu için, bu sorunların etkisi sınırlı olacaktır.”
Hukuki Altyapının Düzenlenmesine İhtiyaç Var
Pandemi nedeniyle yeni kısıtların gelmesi ve bir süre daha genel kurulların yapılamaması durumunda, derneklerin dijital olanaklar ile icrai faaliyetlerini sürdürebilme olanaklarını ve çözüm önerileri de sorulan Tezcan Eralp Abay, pandemi sürecinde tecrübe edilen dijital olanakların pek çok faaliyetin uzaktan yapılabileceğini gösterdiğini, üstelik bu uzaktan/çevrimiçi araçlar konusunda altyapının da çok büyük bir hızla yaygınlaştığına dikkat çekti.
“Çevrimiçi toplantı pandemi öncesinde ancak istisna iken, bugün eğitim ya da iş amacıyla online toplantı yapılmayan ev neredeyse kalmadı. Bu nedenle teknik olarak çevrim içi genel kurul da yapılabilir gözüküyor. Ancak bunun hukuki altyapısına ilişkin düzenleme yapılmasına ihtiyaç var. Yoksa çevrim içi genel kurulları iptal için dava dalgasına neden olabilir.” dedi. STGİM’nin derneklerin bütün üyelerini bildirilmelerini gerektiren yönetmelik ve kanun değişikliği sırasında, bu altyapının dijital olanakları geliştirmek için de kullanılacağını duyurduğunu hatırlatan Abay, sürecin uzaması durumunda STİGM’nin bu yönde düzenlemelerini bekleyebileceğimizi öngörüyor.