21 Mayıs’da, 10 Bin Çerkes Beşiktaş’da…
21 Mayıs 1864’de tarihin en trajik sürgününe maruz kalan, on binlercesi sürgün yollarında ölen Çerkesler’in, her yıl düzenledikleri anma toplantısı, bu yıl İstanbul Beşiktaş’da düzenleniyor.
Türkiye’nin çeşitli il ve ilçelerinde kurulu 60 derneği bünyesinde toplayan Kafkas Dernekleri Federasyonu’nun (KAFFED) öncülüğünde yapılacak anma toplantısına 10 binden fazla kişinin katılması bekleniyor.
Saat 18:00’de Beşiktaş Barbaros Meydanı’nda başlayacak olan “Soykırım ve Sürgünü Anma etkinliği”nde, Kafkas Dernekleri Federasyonu’nun taleplerinden oluşan bir deklarasyonun yanı sıra, Çerkes ağıtları ve şiirleri okunacak. Tören, denize çiçek atılması ve mumlar bırakılması ile sona erecek.
“Sevdiklerimizle kucaklaştık ve savaşa gittik...”
1800’lerin başında, Rusya İmparatorluğu’nun genişleme isteği ve buna karşın başta İngiltere İmparatorluğu olmak üzere büyük Avrupa devletleri ile Osmanlı İmparatorluğu ve İran’ın , Kafkasya’yı Rusya’ya bırakmama stratejileri nedeniyle yaşanan savaşlar, on yıllarca sürdü. Kafkas halkları, özgürlüklerini korumak ve yurtlarını savunmak için olağanüstü direniş gösterdi. Çeçenistan, Dağıstan, Kuzeybatı Kafkasya ve Abhazya’da yaşanan savaşlarda, Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupalı büyük devletlerin de desteğini çekmesi ile yalnız kalan Kafkas halkları, Rusya İmparatorluğu’nun büyük askeri gücü karşısında çaresiz kaldı.
Rus-Kafkas Savaşı 21 Mayıs 1864’de, Soçi yakınlarında Kbaada vadisinde (şimdiki adıyla Krasnaya Polyana) Çerkeslerin ağır yenilgisiyle bitti. Böylece, yüzyıllık savaş, Rusya’nın Kuzey Kafkasya’yı tamamen ele geçirmesiyle sona erdi. Bu savaşlarda 500 bin Kuzey Kafkasyalı’nın öldüğü tahmin ediliyor.
“Toprağımızla kucaklaştık ve sürgüne gittik...”
Savaş boyunca yurtlarını terke zorlanan Çerkesler, savaşın bitimi ile birlikte insanlık tarihinin en büyük ve en dramatik sürgününe maruz kaldılar. Tarihi kayıtlara göre 1.500.000’e yakın Çerkes, Kuzey Kafkasya’daki yurtlarından sürülerek, Osmanlı topraklarına gönderildi. Başka bir değişle, Çerkes nüfusunun yüzde 70’i sürgün edildi. Bu trajik sürgün, Tuapse, Soçi ve Sohum gibi liman kentlerine toplanan yüzbinlerin gemilerle Varna, Samsun, Sinop, Trabzon gibi Osmanlı liman kentlerine nakledilmesi, oradan da Osmanlı topraklarına (Anadolu’ya, Ortadoğu’ya ve Balkanlar’a) dağıtılması ile sonuçlandı. Onbinlerce kişi yollarda açlıktan, hastalıktan ve soğuktan can verdi.
Bugün itibariyle anavatanları Kuzey Kafkasya’da nüfusları 800 binle sınırlı olan Çerkesler’in diyasporadaki toplam nüfusları, Türkiye ve diğer ülkelerle birlikte 5-6 milyona ulaşıyor.
İlgili Dosyalar:
- Program [DOC] [26.00K]