"Barınma alanı koşullarının çocukların ihtiyaçlarını kapsayacak şekilde düzenlenmediği takdirde ikincil afetlere ve başka hak ihlallerine yol açabildiğini biliyoruz." denilen notta deprem bölgesinde barınma alanlarının ihtiyaçlarını takip etmek isteyen kamu kurumları/görevlileri ve sivil toplum örgütleri için de bir kontrol listesi yer alıyor.
Bilgi notunda işaret edilen koşulların, devletin bu tür krizlerde yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini ifade etttiği de vurgulandı.
Bilgi notundan öne çıkan bazı başlıklar;
- Barınma için önerilen yerler güvenliğe yönelik tehditlerden (örn. sel, doğal afet, saldırılar) uzak olmalıdı
- Barınma alanlarının civarında çocuklar için tehlike oluşturabilecek yerler (açık kuyu, çukur, sivri demir, kesik tel örgü, trafo, temas edilebilir kablo ağı, zemindeki çukurlar vb.) gözden geçirilerek önlem alınmalıdır.
- Akut dönemde güvenli oyun alanları; çöplükler, yollar ve açık kuyular dahil olmak üzere tehlikeli alanlardan uzakta oluşturulmalıdı
- Çocuklar ısı kaynaklarından (ısıtıcı, soba, kibrit, çakmak gibi) uzak tutulmalı ve ısı kaynaklarının yakınında gözetimsiz bırakılmamalıdır. Hızlı tahliye noktaları planlanmalı ve çocuklarla paylaşılmalıdır
- Dağıtım sahası güvenli olmalı ve çocuklar için fiziksel tehlike oluşturmamalıdır
- Temel yaşam ihtiyaçları olan suya ve gıdaya erişim insan onuruna yakışır şekilde gerçekleştirilmelidir. Uzun kuyruklar ve izdiham tehlikesi kendi başına çocuklar için travma yaratabilecek deneyimlerdir
- Geçici barınma alanlarında bilgilendirme materyalleri anadiline göre hazırlanmalıdır. Toplanma ve yemek dağıtım alanları, şikayet-öneri-bilgi masası, tuvaletler, çocuk çadırları gibi yerlerin nerede olduğuna dair çocukların anlayabileceği yazılı ve görsel tabelaların yer alacağı bir düzen oluşturulmalıdır
- Çocuklarla çalışan görevlilerin beden ve ruh sağlığı gözetilmeli, görevliler ihtiyaç duydukları her konuda desteklenmelidir.
-
Tuvalet, banyo, uyuma, giyinme gibi alanlarda başta istismar tedbiri olmak üzere çocukların yararı açısından mahremiyete dikkat edilmelidir.
-
Çocuk alanları farklı yaş gruplarının ihtiyaçları dikkate alınarak kurulmalıdır. Çocuk alanlarında, çocuk sayısı ve çocukların yaş grupları gözetilerek mümkünse birden fazla çadır olmalıdır. Geçici barınma alanları içerisinde düzenlenecek başta çocuk oyun ve eğitim alanları olmak üzere tüm alanlarda çocukların fikirleri alınmalıdır.
-
İhtiyaçların temin edildiği; yemek, çamaşır, duş ve tuvalet alanlarında farklı engellilik durumları (görme, işitme, ortopedik, konuşma güçlüğü çeken, psiko-sosyal) gözetilerek rampa sistemleri, korkuluklar, yönlendirmeler, ışıklandırmalar gibi erişilebilirlik imkanları sağlanmalıdır. Alanda çalışan personel ve gönüllüler engellilerle iletişim konusunda bilgilendirilmelidir.
Bilgi notuna aşağıdaki ekten ulaşabilirsiniz.
