Kaos GL Yalova’da LGBTİ Mültecilerle buluştu

LGBTİ Mültecilerin İnsan Haklarını Geliştirmek” projesi kapsamında Kaos GL, Yalova’da yaşayan mültecilerle; yasal haklar, cinsel sağlık, trans geçiş sürecini tartıştı.

Bu sene Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK ) ile birlikte “LGBTİ Mültecilerin İnsan Haklarını Geliştirmek” projesini yürüten Kaos GL, proje kapsamında Yalova’da 10-11 Haziran tarihlerinde LGBTİ mültecilere yönelik iki günlük bir eğitim düzenledi.

Eğitimde ilk gün Türkiye’deki yasal haklardan ve cinsel sağlıktan bahsedildi. İkinci gün ise BMMYK süreci ve trans geçiş süreci konuşuldu. Eğitimcilerin sunumlarını tercüman Mahbubeh Moqadam Farsça’ya çevirdi.

Limak Thermal Boutique Hotel’de gerçekleştirilen eğitimin ilk günü Dr. Cavidan Soykan’ın “Yasal Haklar” oturumu ile başladı. Soykan, Türkiye’deki LGBTİ mültecilere yönelik sığınma prosedürlerini, uydu kent uygulamasını, sağlık ve çalışma hakkını, başvurulabilecek idari ve yargısal mekanizmaları anlattı.

“Mültecilere kendi dillerinde tercüman sağlanmalı”

Sunumuna Cenevre Sözleşmesi’nin 2.Dünya Savaşı’ndan sonra hazırlandığı için sözleşmenin Avrupalı mülteciler göz önüne alınarak oluşturulduğuyla başlayan Soykan, 1967 yılında sözleşmenin kapsamının genişletildiğini, “sadece Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar” ifadesinin, “dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen olaylar” olarak değiştirildiğini, ancak ilk hazırlandığında ülkelere “yalnızca Avrupa” ve “tüm dünya” diye iki seçenek sunulduğunu, Türkiye’nin “yalnızca Avrupa”yı seçtiğini ve bu yüzden Türkiye Cumhuriyeti devletinin Avrupa dışından gelen insanlara mülteci statüsü vermediğini anlattı.

Konuşmasına İranlı mültecilere, şartlı mülteci statüsü verildiğiyle devam eden Soykan, sürecin Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve İl Göç İdareleri Müdürlükleri olarak iki taraflı ve paralel ilerlediğini, bu süreçte mültecilerin hakları ve yükümlülükleri olduğunu, yükümlülüklere uyulmadığı takdirde birtakım yaptırımların olabileceğini, bu yüzden mültecilerin yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirmeleri gerektiğini söyledi.

Soykan, mültecilere kendi dillerinde tercüman sağlanmasının altını çizdi. Avukat tutabilecek imkânı olan mültecilerin tuttuğu avukatların yasal temsilcileri olarak mülakatlara girebileceğini, mülakatlarda özel hayatlarıyla ilgili detaylı bilgi vermek zorunda olmadıklarını, sessiz kalma haklarını kullanıp susabileceklerini belirtti. Soru cevap kısmında mültecilerin sorularını cevapladı.

“HPV için muayene olmadan ilaç kullanmak yanlış”

İlk günün ikinci oturumu Stajyer Doktor Fidan Şenova’nın cinsel sağlık sunumuyla devam etti. Sunumuna cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesi, doğuştan atanan cinsiyet, cinsel çekim ve romantik çekim kavramlarını tanımlayarak giriş yapan Şenova, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları, hastalıkları, sadece LGBTİ’lerin maruz kaldığı hastalıkları, hastalıklardan korunma yollarını, jinekolojik muayene sürecini anlattı.

Hastalıklardan korunmak için özellikle güvenli bir şekilde ilişkiye girilmesi gerektiğinden bahseden Şenova, mültecilere kendi kendilerini nasıl muayene edebileceklerini, her kaşıntıda ve sivilcede endişelenmemeleri gerektiğini, ancak yine de böyle bir durumda doktora gidip muayene olmaları gerektiğini belirtti.

Son olarak mültecilerin sorularını yanıtlayan Şenova, HPV’nin tamamen vücuttan atılabileceğini ve muayene olmadan ilaç kullanmanın yanlış olduğunu ekledi.

Cinsel mitler yerine, doğru ve güvenilir bilgiyi savunmak

İlk günün son oturumunda söz alan Pınar Büyüktaş, sanılanın aksine en büyük cinsel organımızın beyin olduğunu, toplumsal ve psikolojik olarak cinselliği çok farklı algıladığımızı, güvenli ve sağlıklı bir cinselliğin çok önemli olduğunu, onay olmadan gerçekleştirilen davranışların sağlıklı bir cinsel davranış olmadığını anlattı.

Cinsel mitlerin bizi yanlış yönlendirdiğinden ve cinselliğimizi etkilediğinden bahseden Büyüktaş, bu mitlerin yerine doğru ve güvenilir bilgiler ışığında cinselliklerimizi yaşamamız gerektiğini, güvenli cinsellik için yalnızca risklerden korunma yöntemi değil, kendi cinselliğimizle ilgili de doğru bilgileri edinmemizin önemli olduğunu vurguladı. Büyüktaş, konuşmasını LGBTİ’lerin açılması için herhangi bir baskı yapılmaması gerektiğini belirterek bitirdi ve mültecilerin sorularını cevapladı.

“Yaklaşık 20 bin mülteci, 2016’da üçüncü güvenli ülkeye yerleştirildi”

Oturumun ikinci gününde BMMYK’nden Volkan Deli, mültecilere yönelik BMMYK sürecinden ve koruma sisteminden bahsetti.

Bireysel dosya yönetimini açıklayarak sunumuna başlayan Deli, tüm özel ihtiyaç sahiplerinin farklı ihtiyaçları olduğunu, yaş, cinsiyet ve çeşitliliğin kendileri için önemli olduğunu, danışanların bilgilerinin sadece BMMYK içinde kaldığını, BMMYK koruma biriminin nasıl bir mekanizması olduğunu, Türkiye’deki bölgeleri kendi aralarında paylaşarak hizmet vermeye çalıştıklarını anlattı.

Sunumuna Türkiye’de kayıtlı yaklaşık 4 milyon mülteci olduğuna değinerek devam eden Deli, 2016 yılında yalnızca yaklaşık 20 bin mültecinin üçüncü güvenli ülkeye yerleştirildiğini, bu durumda Suriye krizinin etkili olduğunu söyledi. Yerleştirilene kadar şu anda bulundukları ülkede neler yapılabileceğinin düşünülmesi gerektiğini, yerellerde kamu kurum ve kuruluşlara başvurulması gerektiğini, kendilerinin de mültecilerle bir araya gelerek neler yapılabilecekleriyle ilgili fikirler aldıklarını, öznelerin talepleriyle çözüm üretmeye çalıştıklarını vurguladı ve sunum sırasında mültecilerin sorularını cevapladı.

“Translar operasyon geçirmek zorunda değil”

İkinci günün ikinci oturumunda Deniz Zenan Şapka ve Stajyer Dr. Fidan Şenova cinsiyet geçiş sürecinden bahsetti.

Sunumuna transların operasyon geçirmek zorunda olmadığıyla başlayan Şapka, geçiş sürecinin tıpkı açılma süreci gibi uzun bir süreç olduğunu, bu sürecin hem tıbbi hem hukuki boyutu olduğunu, ilgili kanunun trans geçiş sürecine başlanması için trans olma durumunun kanıtlanmasını istediğini, ameliyat olma zorunluluğu olduğu için transların damgalandığını, üreme yeteneğinden yoksunluk zorunluluğunun mutlaka kaldırılması gerektiğini vurguladı.

Şapka, vajina ameliyat yöntemlerini, Türkiye’de ameliyat sürecinin nasıl gerçekleştiğini, bu süreçte acele etmemek gerektiği, doğru zaman geldiğinde ameliyatın gerçekleştirilmesi gerektiğini, ameliyat öncesinde ve sonrasında dikkat edilmesi gereken hususların neler olduğunu anlattı ve mültecilerin sorularını cevapladı.

Şapka’nın sunumundan sonra söz alan Şenova, hormonların özelliklerinden, yan etkilerinden, trans erkeklerin meme aldırma yöntemlerinden, penis oluşturma sürecinden, şikayetleri olursa mutlaka doktora gitmeleri gerektiğinden bahsetti. Şapka ve Şenova mültecilerin sorularını cevapladı ve eğitim sonra erdi.

Kaos GL - Koray ARKADAŞ