“Çocuk Mahpusların Görüşleri Açık Usulle Olsun”

İnsan hakları aktivisti ve Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) kurucu üyelerinden Zafer Kıraç, çocuk mahpusların kapalı görüş uygulamasına son verilmesi ve görüşlerinin açık olması talebiyle bir kampanya başlattı.

Türkiye’de hapishanedeki çocukların yetişkinlere uygulanan infaz rejiminde olduğu gibi yakınlarıyla ayda üçü kapalı, biri açık olmak üzere dört kez görüş hakkı bulunuyor.

Bu görüşmeler en az bir saat, en fazla üç saat olabiliyor.

Kapalı görüş uygulamasında çocuk ile görüşen kişi arasında bir cam oluyor ve camın ses geçirmez niteliğinden dolayı iki taraf telefonla konuşmak zorunda kalıyor.

Havana Kuralları

Kampanyada çocuk mahpusların görüşleriyle ilgili hukuki dayanaklar da hatırlatılıyor.

Havana Kuralları’nın 60. maddesinde çocukların aileleriyle olan iletişimleri ele alınırken “sınırsız” iletişime ve çocuğun “mahremiyetine” dikkat çekiliyor.

“Her çocuğun sık sık ve düzenli bir biçimde, kural olarak haftada bir kez ve her ay en az bir kez ailesi ve savunma avukatları tarafından ziyaret edilmeye hakkı olup, bu ziyaretler sırasında çocuğun mahremiyetine, ziyaretçilerle temas kurma ve sınırsız olarak iletişimde bulunma ihtiyaçlarına saygı gösterilir.”

“Çocuklar aileleriyle teması sürdürmeli”

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi, çocukların aileleri ile iletişimlerinin kısıtlanmaması adına şu kuralları belirtiyor.

“Özgürlüğünden yoksun bırakılan her çocuk ailesiyle mektuplaşma ve ziyaretler yoluyla temasını sürdürmelidir. Ziyaretleri kolaylaştırmak için çocuğun ailesinin ikamet ettiği yere mümkün olduğunca yakın bir tesise yerleştirilmesi gerekir.

“Temasın sınırlanmasını gerektiren istisnai koşullar yasada açıkça tanımlanmalı ve yetkili makamların kararına terk edilmemelidir.”

“Çocuk hapishaneleri kapatılana dek...”

Kampanyada referans verilen “Hapiste çocuk” internet sitesinde, insan hakları alanında, çocuk mahpuslar ile ilgili yapılan birçok çalışmada çocuk hapishanelerinin olumsuzlukları ve kapatılması gerektiğinin savunulduğuna dikkat çekiliyor ve çocuk hapishaneleri kapatılana kadar çocukların yaşadıkları zararın en aza indirilmesi gerektiği vurgulanıyor.

“Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve Türkiye’nin resmi yasası olan Çocuk Koruma Kanunu’nun temel ilkelerinden birinin ‘özgürlüğünden yoksun bırakmanın başvurulacak en son çare’ olarak belirlenmesi, kapatılmanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerinin ön kabulünün sonucudur. Ancak çocuk hapishaneleri kapatılana dek, çocukların yaşadıkları zararın minimum seviyeye indirilmesi oldukça önemlidir.”

"Anneme dokunamazdım"

Ayrıca hapishaneden tahliye olan bir çocukla yapılan bir görüşmede çocuğun sarfettiği sözler de hatırlatılıyor.

“Şimdi hatırlayamıyorum ama ilk başta kapalı görüşten çok etkilendim, kötü oldum. Komple kaldırılmalı!”

Bugün yetişkin olan ancak 16 yaşındayken hapishanede tutulan bir mahpusun sözleri de aynı yönde.

“16 yaşındaydım. Annem görüşe gelirdi, kapalı görüşe. Onu göremez, ona dokunamazdım. Sanki katliam yapmışım gibi, 30 tane adam öldürmüşüm gibi…”

bianet