Bu sene 18. düzenlenen İnternet Haftası başladı. İnternet Haftası’nı destekleyen 12 sivil toplum örgütü yayınladıkları bildiride sansür ve ifade özgürlüğü, internete erişim, dijital gözetim ve yeni medya okuryazarlığına değindi.
İnternet Teknolojileri Derneği Kurucusu Doç. Dr. Mustafa Akgül, İnternet Derneği’nden Yavuz Günalay ile Alternatif Bilişim Derneği’nden Orkut Murat Yılmaz’ın katılımıyla açıklanan bildiride özetle “2015 yılında, 22 yılın ardından, Internet Haftasında hala sansürden konuşmak utanç verici! Siyasi kadrolar, gündelik siyasi hesaplarını bir kenera koymalı ve yurttaşların temel hak ve özgürlüklerine saygı göstermelidir” dendi.
Etkinlikler
18. İnternet Haftası etkinlikleri kapsamında 12 Nisan Pazar günü Bahçeşehir Üniversitesi Beşiktaş Kampüsü'nde İnternet'in 22. Doğum Günü kutlanacak. Etkinlikte Türkiye'nin İnternet tarihçesi, güncel durum ve geleceğe bakış tartışılacak.
13 Nisan'da Şehir Üniversitesi batı kampüsünde Dijital Ekosistemin İnsanları başlıklı panel düzenlenecek.
14 Nisan'da da Ankara Barosu Konferans Salonu'nda Seçim Güvenliği Paneli yapılacak.
Güncellenen etkinlikleri şu sayfadan takip edebilirsiniz.
12 sivil toplum örgütünün imzasını taşıyan bildiri özetle şöyle:
Sansür ve İfade Özgürlüğü
* Sansür ve otosansür temel hak ve özgürlüklerimizi daraltıyor, ülkemizde çok uzun yıllar kendini ifade etme fırsatı bulamamış yurttaşların / toplulukların internetle yakaladıkları fırsatı ellerinden alıyor.
* Medyanın siyasi kutuplaşmaya paralel şekilde iki uca ayrıldığı bir ortamda, yurttaşlarımızın fikirlerini etkin bir şekilde ifade edebilecekleri bağımsız yegane mecra İnternet. 5651 numaralı yasa ve etrafında şekillenen yasal mevzuat bu mecrayı yok ediyor.
* Mevcut durum, kişilik haklarının korunmasının ötesine geçmiş ve bir baskı ortamına dönüştü. Yurttaşlar ve daha da önemlisi siyasetçiler, İnternet'in yatay düzlemini kabullenmeli, söylemlerini bu yeni düzleme göre değiştirmeli, onu geleneksel mecralara dönüştürme hevesinden vazgeçmeli.
Sayısal Uçurum
* 2014 TÜİK Hane halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasına göre Türkiye genelinde hanelerin 46.5'i hiç internet veya bilgisayar kullandı. Yani geçen 22 yılın ardından Internet, Türkiye'nin yarısı tarafından hiç kullanılmıyor.
* Hiç kullanmayanlar arasında kenttekilerin oranı %41 iken, kırda %70.5'e ulaşıyor. Yine kadın ve erkek arasındaki fark kırda %59'a - %80 iken kentte %31'e %50.
* Resmi rakamlar uçurumun derinliğini çok net bir biçimde tasvir ediyor. Sadece TÜİK rakamları değil, uluslararası gelişmişlik indekslerinde de Türkiye maalesef sonlarda yer alıyor.
* Bilgisayar ve İnternet kullanımında kadın-erkek ve kent-kır arasında süregelen sayısal uçurumu gidermek, ancak ilköğretim düzeyinden başlayarak müfredata sağlıklı bilişim teknolojileri kullanımı konusunda pedagojik ve analitik temelli içerik sağlayarak mümkün olabilir.
* Bilişim teknolojilerin eğitimi ülkenin kalkınması, dünya ile rekabet edebilmesi içinde önemlidir. Bu kapsamda özgür yazılımların önemine işaret etmek isteriz. Özgür yazılımlar tasarruf, güvenlik, istihdam ve rekabet açılarıdan önemlidir.
Dijital Gözetim
* Devletler ve şirketler bizlerden yasal veya yasadışı topladıkları datalarımızı temel hak ve hürriyetlerimize aykırı şekilde kullanıyorlar.
* Gündelik yaşamın birçok alanı güvenli hale getirme söylemini meşru kılmak ve risk yönetimi amacıyla dijital olarak gözetliyorlar.
* Türkiye’de yurttaş artık oldukça kapsamlı ve entegre bir elektronik veri tabanının içinde sayısal bir varlık haline getirilmiş halde.
* Mecliste taslak halde bekleyen kişisel verilerin korunması yasası son derece yetersiz, hatta hukuksuzluklara hukuki kılıf olacak nitelikte düzenlemeler içeriyor. Bu yasa bu haliyle meclisten geçmemeli. Yeni bir taslak STKların görüşleri doğrultusunda hazırlanmalı.
Yeni Medya Okuryazarlığı
* Yeni medya kullanım pratiklerinin gündelik yaşamın doğal ve rutin bir parçası haline gelmesi sonucunda, artık yeni medya okuryazarlığı yurttaşın temel bir gereksinimi haline geldi.
* Türkiye’de yeni medya okuryazarlığın her düzeyde geliştirilmesi için ilgili kamu kurumlarının ve STK’ların işbirliği yapılmalı.
Öneriler
Bildiride şu öneriler yer aldı:
* Bilişim ve İnternet stratejik sektör ilan etmeli. Bunun için en başta Bakan düzeyinde bir siyasal sahiplenme olmalıdır. Bunu, tüm paydaşları kapsayan, katılımcı saydam yapılar kurmalı, kamuoyunca açık ortamlarda yeterince tartışılan, gözden geçirilen eylem planları yapılmalı ve hayata geçirilmelidir. Yurttaş ve sivil toplum bu gelişmelerin odağında olmalı, gelişmler saydam ve katılımcı bir şekilde hyata geçmelidir.
* Yeni medya alanında üretilecek siyasal ve toplumsal politikalar öncelikle ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkını temel alarak tüm paydaşların katılımıyla farklı hedef kitlelere yönelik olarak geliştirilmeli.
* Türkiye’de sayısal uçurumu çözmeye yönelik eğitim politikası geliştirilmeli; eğitim seferberliği başlatılmalı.
* Türkiye’de var olan İnternet’in güvenli kullanımına yönelik çeşitli çalışmaların ilgili tüm kurum ve kuruluşları, STK’ları ve özel sektörü içerecek şekilde geliştirilmeli, işbirliği ve koordinasyonu sağlanmalı.
* Türkiye’de her düzeyde yeni medya okuryazarlığın geliştirilmeli.
* Medya yeni medyanın kullanımından kaynaklanan olanakları ve riskleri dengeli bir şekilde kamuoyuna sunmalı, toplumda doğru kanaat oluşumunu desteklemeli.
* Temel öğrenim kurumlarındaki “Medya Okuryazarlığı” ve “Bilgisayar” dersleri müfredatı dijital okuryazarlığı geliştirecek şekilde gözden geçirilmeli.
* 5651 sayılı kanunun ve ilgili diğer mevzuatın yurttaşın ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkı temelinde yeniden ele alınmalı.
* Yurttaşın kişisel verilerinin korunması anayasal bir hak. Bağımsız ve özerk bir yapı tarafından bu koruma sağlanmalı.
* Kullanıcı merkezli, kullanıcının haklarını odağa kalan tekno-sosyal politikaların geliştirilmeli.
İmzacı kurumlar
Bildiride imzası bulunan kurumlar şunlar:
Ankara Barosu Bilişim Kurulu, Alternatif Bilişim Derneği, Demokrat Bilgisayar Mühendisleri, EMO - Elektrik Mühendisleri Odası, ISOC-TR - İnternet Derneği, INETD - İnternet Teknolojileri Derneği, İYAD - İnternet Yayıncıları Derneği, Korsan Parti Türkiye Hareketi, LKD - Linux Kullanıcıları Derneği, OKD - Okul Kütüphanecileri Derneği, PKD - Pardus Kullanıcıları Derneği, TBD - Türkiye Bilişim Derneği
Bildirinin tam metnini şuradan okuyabilirsiniz.