Bilgi Üniversitesi yüksek lisans öğrencileri Türkiye'de ilk defa bir anayasa yazımı internet üzerinden gerçekleştiriyor. Hedeflenen, kullanıcıların şahsi bilgilerini paylaşmak zorunda olmadan yazım sürecine dahil olmaları.
İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden bir grup yüksek lisans öğrencisibaşlattıkları internet bazlı anayasa yazımı projesi ile anayasa taslak önerilerine farklı bir alternatif getirdi.
Medya ve İletişim Sistemleri Yüksek Lisans programında öğrenim gören bir grup öğrencinin başlattığı Açık Anayasa projesi, kullanıcıların şahsi bilgilerini paylaşmak zorunda olmadan aktif bir yazma sürecine dâhil olmalarını hedefliyor.
"Açık Anayasa" nedir?
Öğrenciler, halkın aktif katılımıyla şekillenen kolektif bir anayasa yazımı gerçekleştirmek istiyor. Bu yöntem daha önceleri İzlanda, Mısır ve İspanya gibi ülkelerde denenmiş hatta 25 kişilik Anayasa Komisyonunun önderliğinde, binlerce İzlandalının yorumlarıyla şekillenen taslak, İzlanda Parlamentosu'na sunulmuştu.
Projenin öncülüğünü Yrd. Doç. Dr. Erkan Saka üstlenmiş. Saka, kolektif anayasa yazımı denemesi hakkında "Görebildiğim kadarıyla başta İzlanda olmak üzere dünya'da bizzat anayasa yazımı üzerine benzer projeler mevcut ama biz bir adım daha ileri giderek yazım sürecini tamamen vatandaşa açmak niyetindeyiz" diyor.
Açık Anayasa, kullanıcıların aktif katılımına dayanıyor. Katılımcıların belirlenen başlıklar üzerinden katkıda bulunabildikleri bir sistem var ve kullanıcılar oluşturdukları profiller ile anayasa maddelerini yazmaya başlayabiliyor.
Açık Anayasa'nın tek eksiği sizsiniz
Aslında bu bir "crowdsourcing"* projesi. Yani kitlesel/kolektif olarak internet üzerinden üretilen bir proje. İki aylık bir çalışmanın sonrasında www.acikanayasa.com kullanıma hazır.
Projede çalışan öğrenciler Ayşe Gül Yücel, Açık Anayasa'yı şöyle anlatıyor:
"Türkiye'de yorum ve haber paylaşan pek çok web sitesi var ancak bunlar madde yazma, değiştirme, düzeltme ve bunlar üzerine tartışma fırsatı sunmuyor. Ayrıca katkılar çok daha genel çerçevelerde sunuluyor ve toplantılarla ilgili özet haberlerin ötesine geçilmiyor. Meclisin sitesi epey bilgi verici ama yurttaş katkısı bağlamında o da engelleyici süreçler içeriyor. Görebildiğim kadarıyla başta İzlanda olmak üzere dünya'da bizzat anayasa yazımı üzerine benzer proje mevcut ama biz bir adım daha ileri giderek yazım sürecini tamamen yurttaşlara açmak niyetindeyiz."
Öğrenciler özellikle sivil toplum kuruluşlarını ve siyasal partilerin tabanlarını bu siteyi aktif olarak kullanmaya çağırıyor. Ama bu kitlenin dışında kalanların katılımının ve sosyal medya kullanımının da çok önemli olduğunu söylüyorlar. "Çünkü hazırlanan taslakların bir eksikliği de bu kesime ulaşamıyor oluşu."
"Agora gibi"
Öğrencilerden Onur Erem, "Bu sitenin açtığı alan bir agora gibi. Halk bugüne kadar siyasal partilerin veya sivil toplum örgütlerinin anayasa çalışmalarına doğrudan erişemiyordu, bu süreç kapalı kapılar ardında yürütülüyordu. Artık halkın kendi içinde uzlaşarak anayasasını yazma fırsatı var" diyor.
Bir de uyarı yapıp, altını çiziyorlar: "Kullanıcılara uzlaşma kültürünün önemini bir kere daha hatırlatmak istiyoruz. Beğenmedikleri maddeleri hiçbir tartışma yapmadan tamamen silerlerse bir ilerleme kaydedilemez. Sitenin yapısı bu tarz trollükleri geri çevirmemize izin veriyor."
Çalışma, geçmiş anayasaların, sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu anayasa taslaklarının ve Meclis Anayasa Komisyonu'nun çalışmalarının siteye yerleştirilmesiyle son halini alacak.
Projede 12 kişi var. Onur Erem, Ömer Yıldızhan, Hazal Kervan, Nazlı Merve Erkan, Anıl Sayan, Merve Oğuz, Burcu Fideci, Gül Bursa, Özgür Fırat Yumuşak, Gamze Koç, Ayşegül Yücel ve mentorları Erkan Saka.
Bu 12 kişi yanlarında sizi görmek istiyor.
Bu sürece www.acikanayasa.com adresi üzerinden katılabilirsiniz, gelişmeleri de www.twitter.com/acikanayasa ve www.facebook.com/acikanayasa adreslerinden takip edilebilirsiniz.
"Crowdsourcing" ilk olarak 2006 yılında, Wired Dergisinde yayınlanan bir makalede duyulan bir terimdir Crowdsourcing. Crowd (Kalabalık) ve Outsourcing ( Dış kaynak kullanma) terimlerinin birleşiminden oluşuyor. Bu terimi ortaya atan makalenin yazarı Jeff Howe. Kısaca kitlelerin internet üzerinde kısa süreli işbirliği yapması anlamına geliyor.