Cinsiyet ayrımcılığı birçok kitaptan ayıklanırken, bazılarında 'Ali'nin annesi' hâlâ ev kadını. Çalışan kadını ise yalnız hemşirelik, öğretmenlik, kuaförlük bekliyor.
Cinsiyet ayrımcılığıyla dolu ilköğretim ders kitaplarında iyileşmenin yanı sıra kötü örnekler de devam ediyor. Kimi kitaplar günümüze uygun hale getirildi. Artık kadınlar sadece evi temizleyip yemek yapan olarak resmedilmiyor. Ancak bazı kitaplarda kadına biçilen annelik ve evi çekip çevirme rolü bir türlü değişmiyor.
Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Birimi, ‘Ders kitapları İnceleme Projesi’ kapsamında 1. sınıftan 8. sınıfa kadar Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler ders ve çalışma kitaplarını, 8. sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi ders kitabını taradı. Toplam 14 kitap incelendi. Kitaplarda cinsiyetçiliğin devam ettiği örnekler şöyle:
* Kadınlara çalışma yaşamında hemşire, öğretmen, kuaför gibi sadece belirli mesleklerde yer veriliyor. Fırıncı, mimar, ayakkabı ustası, şoför ve doktor hep erkek olarak resmedilmiş.
* Dil kullanımı problemli. Kadın yerine hâlâ bayan sözcüğü kullanılıyor.
* Hayat bilgisi kitabında ‘Tasarruf yapıyoruz’ başlığı altında anne mutfak harcamalarından arttırdığı parayla oğlu için para biriktiriyor. Baba araba alabilmek için maaşından para ayırıyor. Anne evde ev işlerini yapan, baba ise eve para getiren konumda. Geleneksel bakış açısı değişmiyor.
* Ailenin bütçesini baba yapıyor, harçlıkları baba veriyor.
* Teknolojik değişikliklerin hayatımızdaki yerini sorgulayan bir soruda Mualla teyze anlatıyor: “20 yıl önce bulaşığı, çamaşırı elle yıkardım, saatlerce sürerdi. Şimdi öyle mi? Makineler yıkıyor ben zamanımı istediğim gibi değerlendiriyorum.”
* Bir başka soru ise şöyle: “Anneniz akşam yemeği için sofrayı hazırlıyor. Bu durumda ne yapardınız?”
* ‘Her zaman Türk kadı-nıyla birlikteyiz’ başlığı altında sözde kadın haklarına vurgu yapılırken, Dede
Korkut ile yapılan röportajda şu ifadeler yer alıyor: “İslamiyet’ten önce göçebe Orta Asya Türklerinde kadın kahramandır. Gerekirse kocasının yanında savaşır, aile içindeyse saygıdeğer bir yeri vardır, en önemlisi anadır.”
İyi örnekler de taranmıştı
Radikal, geçen hafta 1-8. sınıf Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler ders ve çalışma kitapları, 8. sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi ders kitabındaki iyi örnekleri manşetine taşımıştı. İncelenen aynı 14 kitapta cinsiyet ayrımcılığının ortadan kalktığı pek çok örnek vardı:
* 1. Sınıf Hayat Bilgisi kitabında ‘Benim eşsiz yuvam’ talosunda anne çalışan başarılı bir doktor.
* Bilim ve sanat alanında başarılı olmuş kişiler tanıtılırken kadınlara yer veriliyor. Türkiye’nin ilk kadın heykeltıraşı Sabiha Bengütaş ve ABD Üniversiteler Birliği’nin 2002’de Yılın Bilim Kadını seçtiği Prof. Dr. Sebahat Demir ve tiyatro oyuncusu Afife Jale anlatılıyor.
* Ailedeki iş bölümünün resmedildiği kısımda bu kez baba gazete okumak yerine ütü yapıyor. Anne temizlik yaparken erkek çocuk toz alıyor, kız çocuk da çiçekleri suluyor.
* Kadınlar doktor, itfaiyeci, şoför gibi meslekleri yaparken gösteriliyor.
* Çocukların bakımını sade annenin üstlenmemesi gerektiği resimlerde vurgulanıyor. Baba kızının saçını kurutuyor, bebeğe biberonla süt veriyor.
http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1080710&CategoryID=77